Όσο και αν θέλουμε να ξεχάσουμε την παρουσία του κορωνοϊού, αυτός δεν μας αφήνει να αγνοήσουμε την ύπαρξή του. Το γεγονός ότι ο αριθμός των ατόμων που νοσεί από κορωνοϊό σήμερα είναι μικρότερος σε σχέση με αυτόν που ήταν τα προηγούμενα χρόνια, δεν σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε ήσυχοι. Όσο ο χειμώνας πλησιάζει τόσο περισσότερο χρόνο θα βρισκόμαστε σε κλειστούς χώρους, και κατά συνέπεια τόσο περισσότερο θα αυξάνει και ο κίνδυνος να μολυνθούμε από τον κορωνοϊό. Άρα καιρός είναι να ξανατονιστούν τα προληπτικά μέτρα που θα μας βοηθήσουν να ελαττώσουμε τον κίνδυνο να νοσήσουμε από COVID. Αυτά τα μέτρα φυσικά έχουν τονιστεί επανειλημμένως στο παρελθόν, αλλά καλό είναι να επαναλαμβάνονται για να μην ξεχνιόμαστε.
Εδώ πρέπει να επισημανθεί ότι πρόσφατα έχουν δημοσιευθεί δυο σημαντικές εργασίες που πρέπει να τις έχουμε υπόψη. Η πρώτη έχει δείξει ότι ένα μεγάλο ποσοστό, μέχρι και 20%, ατόμων Ευρωπαϊκής καταγωγής, δυνατόν να μην εμφανίζει συμπτώματα έστω και αν έχει μολυνθεί από τον κορωνοϊό. Η μελέτη αυτή έχει δημοσιευτεί στο επιφανές περιοδικό Nature τον Ιούλιο του 2023. Γι’ αυτό το λόγο είναι απαραίτητο να λαμβάνονται τα προληπτικά μέτρα όταν βρισκόμαστε σε κλειστούς πολυσύχναστους χώρους, γιατί φαινομενικά <<υγιή>> άτομα μπορεί να μας μολύνουν. Επίσης σύμφωνα με μια άλλη εργασία που δημοσιεύθηκε στο διακεκριμένο περιοδικό Lancet, στις 3 Νοεμβρίου του 2023, παρατηρήθηκε επιδείνωση της διανοητικής ικανότητας σε ηλικιωμένα άτομα που είχαν νοσήσει από κορωνοϊό, και πρώιμα σημεία άνοιας. Αυτές οι δυο πρόσφατες μελέτες επισημαίνουν ιδιαίτερα τη σημασία των προληπτικών μέτρων, τα οποία φυσικά όλοι πρέπει να τηρούμε, ιδιαίτερα δε άτομα με υποκείμενη νόσο και μεγάλης ηλικίας.
Η χρήση της μάσκας θα προφυλάξει όχι μόνο το άτομο που τη φορά, αλλά και τους γύρω από αυτό εφόσον φέρει τον κορωνοϊό χωρίς να το γνωρίζει. Τακτικό πλύσιμο των χεριών είναι απαραίτητο. Η χρήση του εμβολίου σύμφωνα με τις οδηγίες της πολιτείας, θα ελαττώσει σημαντικά τον κίνδυνο από τη νόσο, ιδιαίτερα δε από βαριά νόσο και θάνατο. Επιπλέον η χρήση του εμβολίου θα μας προφυλάξει από τις μακροχρόνιες συνέπειες του κορωνοϊού (long-COVID που παρατηρούνται σε ένα μεγάλο ποσοστό αρρώστων), εφόσον νοσήσουμε. Η χρήση των διαγνωστικών test είναι απαραίτητη για να προφυλάξουμε τους γύρω από εμάς όταν έχουμε συμπτώματα ή όταν έλθουμε σε επαφή με άτομο που έχει COVID. Το test συνήθως είναι θετικό τρεις μέρες μετά από επαφή με άτομο που φέρει τον κορωνοϊό. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις δυνατόν να χρειαστεί μια εβδομάδα για να γίνει το test θετικό. Αν έχει περάσει μια εβδομάδα από τότε που είχαμε έλθει σε επαφή με άτομο που είχε τον κορωνοϊό και δεν νοσήσαμε, τότε κατά πάσα πιθανότητα δεν θα νοσήσουμε. Επίσης πρέπει να έχουμε υπόψη ότι θεραπεία με Paxlovid, εφόσον αυτή αρχίσει τις πρώτες πέντε ημέρες από την έναρξη της νόσου, θα έχει ως αποτέλεσμα να ελαττωθούν σημαντικά οι πιθανότητες βαριάς νόσου καθώς και θανάτου.
Όσο περισσότερο χρόνο παραμένει ένα άτομο σε πολυσύχναστο κλειστό χώρο, ιδιαίτερα χωρίς μάσκα, τόσο περισσότερο κινδυνεύει να νοσήσει από κορωνοϊό. Κάθε φορά που χρησιμοποιούμε μέσα μαζικής μεταφοράς (λεωφορεία, τρένα, μετρό, αεροπλάνα) η χρήση της μάσκας είναι απαραίτητη, ιδιαίτερα στου σταθμούς και τα αεροδρόμια. Ο κίνδυνος φυσικά είναι μεγαλύτερος όταν τα κρούσματα από κορωνοϊό στην περιοχή που βρισκόμαστε είναι συχνά. Σε περιπτώσεις που έχει προγραμματιστεί δημόσια συγκέντρωση (π.χ. δείπνο, πάρτι, άλλη) και δεν αισθανόμαστε καλά, ή έχουμε ύποπτα συμπτώματα που δείχνουν ότι πιθανόν νοσούμε από κορωνοϊό, τότε πρέπει να ακυρώσουμε την εκδήλωση. Αν ένα άτομο έχει νοσήσει από κορωνοϊό τους τρεις τελευταίους μήνες, τότε το άτομο αυτό κατά πάσα πιθανότητα έχει ανοσία και προστατεύεται από δεύτερη λοίμωξη από κορωνοϊό σ ’αυτό το χρονικό διάστημα. Αν κάποιος(α) σκοπεύει να ταξιδέψει κατά το διάστημα των εορτών, καλό είναι μια εβδομάδα πριν από το ταξίδι να αποφεύγει δημόσιες συναντήσεις.
Πρέπει να έχουμε υπόψη πως αν ληφθούν όλα αυτά τα μέτρα, η πιθανότητα να νοσήσουμε από κορωνοϊό ελαττώνεται σημαντικά, αλλά δεν εξαφανίζεται τελείως. Αν όμως παρά το γεγονός ότι έχουμε λάβει όλα τα προληπτικά μέτρα αρρωστήσουμε, τότε θεραπεία με φάρμακα, τα οποία ο ιατρός θα καθορίσει, στην αρχή της νόσου, θα έχει ως αποτέλεσμα να ελαττωθεί σημαντικά η βαρύτητα αυτής καθώς και η πιθανότητα θανάτου. Αν και ο κορωνοϊός ακόμα υπάρχει, σήμερα είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση από ότι είμασταν τα προηγούμενα χρόνια. Γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε για να προστατευτούμε, αρκεί να εφαρμόσουμε αυτά που ξέρουμε. Επιπλέον, έχουμε αποτελεσματικά φάρμακα που θα μας προφυλάξουν από σοβαρή νόσο αν αρρωστήσουμε.
Konstantinos Dean Boudoulas MD, Professor of Medicine/Cardiovascular Medicine, Section Head Interventional Cardiology, Director Cardiac Catheterization Laboratories, The Ohio State University, Columbus Ohio, USA.
Harisios K Boudoulas MD, PhD, PhD Hon., Professor of Medicine/Cardiovascular Medicine and Pharmacy (emeritus), The Ohio State University, Columbus Ohio, USA. Honorary Professor, Academician (an. mem.)
