«στο 2020 οδεύουμε μέσα σε ένα κλίμα αντιπαραθέσεων που ξεκινάει αποκλειστικά από το ποιος διοικεί, τοπικά, περιφερειακά και εθνικά –
ένα φαίνεται να είναι σχεδόν νομοτελειακό, πως οδεύουμε σε έναν κατώτερο τόπο για να ζούμε,
ένα τόπο που οι πολλοί θα θέλουν να αφήσουν πίσω τους»
απορούν πολλοί γιατί είμαστε ένας τόπος που σαφέστατα υποχωρεί αναπτυξιακά, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Γιατί άλλες περιοχές της χώρας βρήκαν αναπτυξιακές διεξόδους στην ίδια περίοδο της κρίσης και των μειωμένων πόρων, γιατί κάπου αλλού υπάρχουν μεγαλύτερα επιχειρηματικά μεγέθη, γιατί πόλεις και περιφέρειες με αρκετά ομοειδή χαρακτηριστικά βρήκαν και συνεχίζουν να βρίσκουν κάποια μοντέλα προόδου στηριζόμενοι στα όποια συγκριτικά τους πλεονεκτήματα;
Που οφείλεται η υστέρηση;
Στην αδυναμία των ανθρώπων, στην ανεπάρκεια των φορέων, σε πολιτικό προσωπικό χαμηλών πτήσεων ή σε όλα μαζί και στον ανάλογο βαθμό;
Δύσκολη η άσκηση, μακροχρόνια και διαρθρωτικά τα προβλήματα που σχετίζονται εν πολλοίς με την ικανότητα και τη διάθεση να ανταποκριθούν πολλοί σε πολλά …
Αν σήμερα η κυβέρνηση ή η ΕΕ δώσει στους βασικούς φορείς που υλοποιούν αναπτυξιακές δράσεις στη Δυτική Μακεδονία 300 εκατομμύρια € για να υλοποιήσουν παρεμβάσεις με βάση τους υφιστάμενους κανόνες υλοποίησης, θα πάρει ίσως και 20 χρόνια για να τα αξιοποιήσουν. Είναι σαφές πως το πρόβλημα βρίσκεται κυρίως στην φέρουσα ικανότητα ωρίμανσης (ειδικά των πολυσύνθετων τεχνικά) έργων.
Η εικόνα των διαρκών αντιπαραθέσεων σε δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια για το τις πταίει και το τι μέλλει γενέσθαι είναι χαρακτηριστική. Ο πραγματικός στίβος μάχης δεν είναι όμως τα συμβούλια αυτά, παρόλη την ισχυρή θεσμική τους διάσταση. Βρίσκεται κυρίως στο επίπεδο των Υπηρεσιών των δικαιούχων ή των λοιπών εμπλεκομένων, εκεί που καθορίζονται οι παράμετροι της προόδου των έργων. Η μεγάλη ευθύνη της επιχειρησιακής & μελετητικής διαχείρισης από πλευράς των διευθυντών και των στελεχών των υπηρεσιών αυτών κρίνει σε σημαντικό βαθμό τις τύχες των πολιτών στις πόλεις και στα χωριά της Δυτικής Μακεδονίας. Το μερίδιο που αναλογεί σε υπηρεσίες του κεντρικού κράτους είναι συχνά αρκετά μικρότερο.
έχουμε άραγε δυνατότητα για γρήγορες νίκες;
Όχι,
και ίσως να μην χρειάζεται καν να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε ότι ολισθαίνει αντί να εξελίσσεται, ότι επιβραδύνει αντί να επισπεύδει, ότι αγκυλώνεται πίσω από αέναες διαδικασίες για τις οποίες κανείς απολύτως δε φέρει την κύρια ευθύνη διαχείρισης και συντονισμού …
Η αναστροφή της μετάβασης σε συνθήκες διαβίωσης ενός κατώτερου τόπου για να ζεις δεν πρέπει να εδράζεται στα σαθρά θεμέλια ενός (εκ του αποτελέσματος παραπαίοντος) συστήματος διοίκησης και εκτέλεσης αναπτυξιακών δράσεων. Χρειάζονται σημαντικές θεσμικές ρυθμίσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο που να επιτρέψουν στον πληθυσμό που παραμένει στον τόπο μας να ανασάνει και να μπορέσει να βρει γόνιμο έδαφος για να συνεχίσει να δημιουργεί παραγωγικά.
Χρειάζεται να αποδεχτούμε την (μη αναστρέψιμη και καταγεγραμμένη) αδυναμία ταχείας εκπόνησης μελετών και υλοποίησης παρεμβάσεων και να ζητήσουμε κάθετη βοήθεια από όπου μπορεί να προσφερθεί. Όσο απλά καταγράφουμε και αποτυπώνουμε την παρούσα κατάσταση, τόσο αυτή παραμένει ίδια και πιθανά χειροτερεύει.
Δεν είναι διόλου περίεργο επίσης το γεγονός του ότι δεν υπάρχει ένα επιτελικό συντονιστικό όργανο που να συνομιλεί απευθείας με τους εκάστοτε πολιτικούς παράγοντες που αποφασίζουν, δεν είναι μη αναμενόμενο να βλέπουμε μόνο ανακοινώσεις επί συναντήσεων – συσκέψεων κάθε είδους και αργές αντιδράσεις στις νέες εξελίξεις που τρέχουν ιλιγγιωδώς.
Οι δείκτες είναι αμείλικτοι, βαίνουν όλο και πιο αρνητικοί, ενώ σαφέστατα η κοινή γνώμη παρακολουθεί (αν παρακολουθεί) αμήχανη …
Οι κραυγές κατά της βίαιης απολιγνιτοποίησης δεν είναι παρά φωνές βοώντος εν τω ερήμω, καθώς οι βασικές στρατηγικές αποφάσεις έχουν ληφθεί και αυτό που απομένει ως ελπίδα του τόπου είναι να υπάρξουν στρατηγικά κάποιες ανταποδοτικές λύσεις με βραχυ-μεσοπρόθεσμο τουλάχιστον ορίζοντα .
Πριν κυλήσει κι άλλο το νερό στο αυλάκι της οπισθοχώρησης, χρειάζονται κάθετες λύσεις που να προέρχονται εντός και εκτός περιφέρειας, απαιτείται συναίνεση μόνο με τους ικανούς να παράξουν έργο, ενώ τέλος επιβάλλεται αδιαφορία προς τους διακοσμητικούς φορείς με την μηδενική δυναμική και δυνατότητα. Ανοικτά μυαλά και πόρτες σε όποιον έχει να συνδράμει θετικά στην προσπάθεια ανακοπής των αρνητικών τάσεων, επιβράβευση των ικανών στελεχών των ΟΤΑ, απομάκρυνση των διαχρονικά ανίκανων από θέσεις ευθύνης και κυρίως συνεργασία σε πραγματικούς αναπτυξιακούς χρόνους.
Δεν αξίζει σε κανένα να ζει σε ένα τόπο που αδικείται, που αδυνατεί να αξιοποιηθεί επαρκώς και δεν αξίζει σε κανένα μας να είμαστε τα παιδιά ενός κατώτερου τόπου να ζεις …
