Repetitio est mater studiorum

Στην διπλωματία συνηθίζεται η χρήση λατινικών όρων. Διό και επέλεξα την λατινική διατύπωση της φράσης «η επανάληψις μήτηρ μαθήσεως». Διότι αισθάνομαι την ανάγκη να επαναλάβω όσα έγραψα τον Σεπτέμβριο, αμέσως μετά την συνάντηση Μητσοτάκη-Έρντογαν, στην Νέα Υόρκη, τα οποία κατέστησαν λίαν επίκαιρα, με τις τελευταίες τουρκικές προκλήσεις:
Καλά θα κάνετε κ. Πρόεδρε να μην καλλιεργείτε μεγάλες προσδοκίες, ως κυβέρνηση και ως μηχανισμός επικοινωνίας, εκεί που η εξέλιξη των πραγμάτων δεν εξαρτάται μόνον από την δική σας θέληση. …
Έσπευσαν οι έχοντες την ευθύνη της επικοινωνιακής σας πολιτικής να παρουσιάσουν την συνάντηση σας με τον Ταγίπ Έρντογαν, στο περιθώριο της Γενική Συνέλευσης του ΟΗΕ, ως μέγα επίτευγμα. Ως την απαρχή μιας νέας κατάστασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι καταφέρατε, με την προσωπική σας γοητεία, να …ξεκλειδώσετε την ψυχή του σουλτάνου της Άγκυρας. Τόσον ώστε να μπορούμε να μιλάμε για μια «επανεκκίνηση» των τόσο προβληματικών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες. Για ένα νέο θετικό κλίμα.
Παρακολουθώντας επί μισό αιώνα τον τρόπο με τον οποίο χαράζεται και ασκείται η τουρκική εξωτερική πολιτική, ιδίως απέναντι μας, από του «πασάδες» της Άγκυρας, ανεξαρτήτως του ποιος κρατά το πηδάλιο διακυβέρνησης αυτής της χώρας, δεν έχω ψευδαισθήσεις.
Και χρήσιμο θα ήταν να μην έχετε και εσείς, ούτε να καλλιεργείτε έωλες προσδοκίες στην κοινή γνώμη. Τα σχέδια της Τουρκίας, απέναντι στην Ελλάδα, και γενικότερα απέναντι στον ελληνισμό, είναι σταθερά και μακρόπνοα. Και οι όποιες κατά καιρούς «διαφωνίες» δεν είναι τίποτε άλλο από μια πλειοδοσία αξιώσεων σε βάρος των δικών μας συμφερόντων. Στη βάση των σχεδιασμών συμπίπτουν όλοι, ομονοούντες, παρά τις κομματικές τους διαφορές. Κάτι που, δυστυχώς, δεν έχουμε καταφέρει εμείς.
Ηθικό δίδαγμα: Μη σπεύδετε να πανηγυρίσετε για «κέρδη», είτε από μια επίσημη διαπραγμάτευση, είτε από μια άτυπη συνάντηση, όπως αυτή της Νέας Υόρκης, εάν δεν έχετε κάτι χειροπιαστό να επιδείξετε. Οι «καλές ημέρες» όταν ο Έρντογαν ήθελε και ήλπιζε ότι μπορεί να καταστεί ομοτράπεζος στο μεγάλο τραπέζι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οπότε μπορούσε να κάνει κάποιες παραχωρήσεις, έχουν περάσει προ πολλού.
Ελπίζω, όλα όσα διαδραματίσθηκαν έκτοτε, να λειτούργησαν διδακτικώς. Και να μην έχουμε νέες αυταπάτες περί της «καλής θελήσεως» είτε του Έρντογαν προσωπικώς είτε της τουρκικής διπλωματίας και στρατοκρατίας γενικώς. Ώστε να μην χρειαστεί άλλη επανάληψη.