Του Κρίτωνα Ζαγκανίκα, Εκπαιδευτικού και Γενικού Γραμματέα του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Κοζάνης
Βρισκόμαστε στη μέση της άνοιξης και η φύση έχει φορέσει τη γιορτινή φορεσιά της. Οι υψηλές θερμοκρασίες των προηγούμενων ημερών, μοιάζει να θέλουν να φέρουν το καλοκαίρι πριν την ώρα του. Ίσως είναι η πιο κατάλληλη εποχή να επισκεφτεί κανείς έναν ιδιαίτερα δημοφιλή προορισμό σαν το Ζαγόρι.
Το πρόγραμμα του ΕΟΣ Κοζάνης για την Κυριακή λέει, «Βίτσα ‐ Κήποι ‐ Κουκούλι». Τρία χωριά, έξι παλιά παραδοσιακά γεφύρια, σε έναν τόπο που η φύση φρόντισε να προικίσει με μια σπάνια φυσική ομορφιά και οι άνθρωποι να συνεχίσουν το έργο της.
Η διαδρομή για τα δεδομένα ενός ορειβάτη μπορεί να θεωρηθεί σχετικά εύκολη και τα χρονικά περιθώρια για τη ολοκλήρωσή της δεν πιέζουν. Υπάρχει έτσι η δυνατότητα για περισσότερες στάσεις ώστε να θαυμάσει, να απολαύσει και να φωτογραφίσει κανείς τα δημιουργήματα της φύσης και του ανθρώπου.
Η πορεία ξεκινάει από το χωριό Βίτσα. Ένα από τα αντιπροσωπευτικά, ορεινά, παραδοσιακά χωριά του Ζαγορίου, με την ξεχωριστή αρχιτεκτονική τους. Η πέτρα παντού κυρίαρχη. Τα όμορφα λιθόχτιστα σπίτια και οι εκκλησίες, τα λιθόστρωτα καλντερίμια, η πλατεία στο μεσοχώρι με τα τεράστια πλατάνια και τη βρύση. Όλα εμπνευσμένα από τη φύση και φτιαγμένα με πολύ γούστο.
Η ομάδα συγκεντρώνεται στην πλατεία της Βίτσας και μετά την απαραίτητη φωτογράφιση κάτω από τη σκιά του πλάτανου, είναι έτοιμη για την εκκίνηση.
Αφήνουμε την πλατεία, βγαίνουμε από το χωριό, περπατώντας σε λιθόστρωτο καλντερίμι και κατευθυνόμαστε προς το Χωριό Κουκούλι. Πρώτη στάση το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Αφήνεις για λίγο το μονοπάτι, βγαίνεις αριστερά και βρίσκεσαι σε ένα μπαλκόνι με θέα υπέροχη. Στο βάθος μπροστά εμφανίζεται το γεφύρι του Μίσιου και αριστερά μας απλώνεται η χαράδρα του Βίκου.
Κατηφορίζουμε και μπαίνουμε στη «Σκάλα της Βίτσας». Ένα καλοδιατηρημένο πέτρινο καλντερίμι που αποτελούσε τον βασικό οδικό άξονα για να ενώσει τα χωριά που βρίσκονται απέναντι από τις δυο πλευρές του φαραγγιού. Κατασκευάστηκε το 1868 με χορηγία της ευεργέτιδας Αγγελικής Παπάζογλου και διασχίζει τον ποταμό Βίκο. Στο σημείο αυτό στέκει το πέτρινο Γεφύρι του Μίσιου, το οποίο κτίσθηκε το 1748 με δαπάνες της οικογένειας του Αλέξη Μίσιου.
Περνάμε στην απέναντι όχθη περπατώντας δίπλα στο ποτάμι. Αφήνουμε τη διασταύρωση αριστερά μας που οδηγεί στο Κουκούλι και περνώντας μέσα από πυκνή παραποτάμια βλάστηση, συνεχίζουμε για το γεφύρι του Κόκκορη ή Νούτσου. Ένα από τα πιο γνωστά της περιοχής. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό μονότοξο γεφύρι που βρίσκεται μεταξύ των χωριών Κουκούλι, Δίλοφο και Κήποι στο Κεντρικό Ζαγόρι. Το μήκος του είναι 24 περίπου μέτρα και το ύψος 13 μέτρα. Χτίστηκε το 1750 με χρηματοδότηση από τον Νούτσο Κοντοδήμο από το χωριό Βραδέτο και πήρε το δεύτερο όνομα από αυτόν.
Θα χρειαστεί να αφήσουμε την περιπλάνηση στο παρελθόν για λίγο, να ξαναγυρίσουμε στο σήμερα και από ασφαλτοστρωμένο αυτοκινητόδρομο να καταλήξουμε στο γεφύρι του Καπετάν Αρκούδα. Είναι μονότοξο και κατασκευάστηκε το 1806 με χρηματοδότηση του Εβραίου Σολομώντα Ματσίλη. Περνώντας απέναντι υπάρχει μονοπάτι που οδηγεί στο Δίλοφο. Πήρε το όνομα από τον Σαμαρινιώτη μακεδονομάχο Καπετάν Αρκούδα ο οποίος σκοτώθηκε εκεί από τον τουρκικό στρατό στις 6 Αυγούστου του 1906. Υπάρχει και σχετικό μνημείο.
Ο επόμενος σταθμός το Καλογερικό γεφύρι ή γεφύρι του Πλακίδα ή το γεφύρι της κάμπιας. Ίσως είναι ένα από τα ομορφότερα. Τρίτοξο, σαν «κάμπια εν κινήσει». Σωστό κομψοτέχνημα. Βρίσκεται κοντά στα χωριά Κήποι και Κουκούλι. Κτίστηκε το 1814 και χαρακτηρίζεται από την παρουσία τριών σχεδόν ίδιων τόξων. Το μήκος του είναι 56 μ. και το ύψος 3,15 μ.
‘Ένα ολιγόλεπτο διάλειμμα και πάμε για το γεφύρι του Μύλου. Αυτό έχει τρία τόξα. Δύο μεγάλα σχεδόν ισομεγέθη κι ένα μικρότερο. Το μήκος του είναι 55 μέτρα και το όνομά του προέρχεται από τον γειτονικό μύλο που υπάρχει μέχρι και σήμερα, ανακαινισμένος. Κατασκευάστηκε το 1748 για να εξυπηρετήσει τις μετακινήσεις προς τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις της περιοχής και όσους ήθελαν να πάνε από τους Κήπους στα Γιάννενα. Εδώ κυλάει το Μπαγιώτικο ρέμα, παραπόταμος του Βίκου, με αρκετό νερό ακόμη.
Το διασχίζουμε και ανηφορίζουμε για τους Κήπους. Κι εδώ πέτρινα σπίτια, λιθόστρωτα καλντερίμια, πέτρινες βρύσες και ένα ψηλό καμπαναριό με ρολόι. Ονομάστηκε έτσι από τους πολλούς κήπους σπιτιών που υπήρχαν από παλιά εκεί.
Μετά από μια στάση για ανεφοδιασμό με νερό και έναν καφέ, παίρνουμε τον κεντρικό δρόμο για λίγο και στη συνέχεια μπαίνουμε στο ανηφορικό μονοπάτι για το Κουκούλι. Στην έξοδο υπάρχει το τελευταίο γεφύρι. Του Κοντοδήμου ή Λαζαρίδη. Είναι χτισμένο σε ένα στενό σημείο του φαραγγιού Βικάκι λίγο πριν τη συνάντηση του ποταμιού με το Μπαγιώτικο ρέμα. Κτίστηκε το 1753 από τον Κοντοδήμο από το Βραδέτο. Το δεύτερο όνομα, «Λαζαρίδη», οφείλεται στον ιδιοκτήτη του γειτονικού νερόμυλου.
Περνάμε το γεφύρι και συνεχίζουμε. Ευθεία για Καπέσοβο αριστερά για Κουκούλι. Η έντονη ανηφόρα τελειώνει και εμφανίζεται μπροστά μας το χωριό. Μια απρόσμενα ευχάριστη έκπληξη μας περιμένει. Στην πλατεία ηπειρώτικο γλέντι. Κλαρίνα και χοροί. Η ζέστη που επικρατεί αυτή την ώρα, εύκολα σε παραπέμπει σε αυγουστιάτικο πανηγύρι. Δεν είναι όμως. Ούτε γάμος ούτε βάφτιση. Είναι τα γενέθλια του πλάτανου. Πάντα οι άνθρωποι θα βρίσκουν μια αφορμή να ανταμώσουν και να γλεντήσουν…
Με “βαριά καρδιά” αφήνουμε το χωριό και κατηφορίζοντας τη σκάλα Κουκουλίου. φτάνουμε ξανά στο γεφύρι του Μίσιου. Ξανά από στη σκάλα της Βίτσας, ανηφορικά τώρα, μπαίνουμε την πλατεία απ’ όπου ξεκινήσαμε, για να κλείσει έτσι αυτό το όμορφο ταξίδι στο παρελθόν, στην ιστορία, στην παράδοση, στην ξεχωριστή αρχιτεκτονική του Ζαγορίου…
Χορτασμένοι από παραστάσεις, γεμάτοι με όμορφα συναισθήματα, ετοιμαζόμαστε για την επιστροφή. Θα ήταν παράλειψη να μη γίνει αναφορά στην ομάδα. Μια ΠΑΡΕΑ τριάντα τεσσάρων ατόμων, απόλυτα συνεργάσιμη, καλοπροαίρετη, με ευχάριστη και φιλική διάθεση, συνέβαλε σημαντικά να ολοκληρωθεί με επιτυχία ο εξόρμηση.
