Παρακολουθώ τις τελευταίες ημέρες στα τηλεοπτικά παράθυρα την αγωνία των κυβερνητικών στελεχών να μας πείσουν για το αδιανόητο. Τα μέτρα που θα ψηφιστούν και τα αντίμετρα θα έχουν λέει μηδενικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Δηλαδή με λίγα λόγια αν εισπράξουμε από φόρους και μειώσεις μισθών και συντάξεων 1000 ευρώ ταυτόχρονα θα εφαρμόσουμε αντίστοιχα μέτρα ελάφρυνσης των χαμηλότερων εισοδημάτων 1000 ευρώ. Με λίγα λόγια προσπαθούν να μας πουν ότι όλη αυτή η πολύμηνη καθυστέρηση της αξιολόγησης και των διαπραγματεύσεων έγινε μόνο και μόνο για να υπάρξει μια εσωτερική ανακατανομή των δαπανών του προϋπολογισμού;. Είναι όμως αυτή η πραγματικότητα; Δυστυχώς όχι. Επειδή λοιπόν ως ενημερωμένος πολίτης και λιγάκι σχετικός περί των οικονομικών ,δεν ανέχομαι εκτός των άλλων να υποτιμούν τόσο απροκάλυπτα τη νοημοσύνη μου, θα προσπαθήσω να εξηγήσω και στους λιγότερο μυημένους περί των οικονομικών τι ακριβώς συμβαίνει. Για να γίνει κατανοητό και απλό θα κάνουμε την προσέγγιση του πρωτογενούς πλεονάσματος μέσα από τα οικονομικά ενός νοικοκυριού.
Κάθε νοικοκυριό έχει τα έσοδα και τα έξοδα του. Τα έσοδα προέρχονται από μισθούς, ενοίκια, μερίσματα, κ.α., και τα έξοδα σχετίζονται με την πληρωμή του ρεύματος, του τηλεφώνου, του ενοικίου, των τροφίμων, ρούχων, κ.ο.κ..
Πολλά δε νοικοκυριά έχουν και δάνεια και τόκους δανείων, για τα οποία σε μηνιαία βάση πληρώνουν δόσεις..
Όταν τα έσοδα του νοικοκυριού είναι παραπάνω από τα έξοδά του τότε λέμε πως έχει πλεόνασμα. Αν τα έσοδα είναι λιγότερα λέμε πως έχει έλλειμμα.
Αν από τα έξοδα του νοικοκυριού αφαιρέσουμε τις δόσεις που πληρώνει για δάνεια και τόκους και μετά την αφαίρεση αυτή τα έσοδά του είναι περισσότερα από τα χρήματα που δαπανά, λέμε πως έχει πρωτογενές πλεόνασμα.
Αν λοιπόν ένα νοικοκυριό έχει σε μηνιαία βάση έσοδα 1.500 ευρώ, έξοδα νοικοκυριού 1.000 ευρώ και δόση δανείου (με τόκους) 500 ευρώ, έχει πρωτογενές πλεόνασμα 500 ευρώ (έσοδα – έξοδα).
Είναι λοιπόν ξεκάθαρο πως το πρωτογενές πλεόνασμα προκύπτει όταν τα έσοδα ξεπερνούν τα έξοδα χωρίς να υπολογίζεται η εξυπηρέτηση του χρέους δηλαδή των τόκων και της επιστροφής των δανείων.
Πάμε τώρα στη συμφωνία με τους δανειστές. Αυτό που συμφωνήθηκε είναι ότι η χώρα πρέπει να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα μετά το 2018 ύψους 3,5% του ΑΕΠ η σε καθαρά ποσά περίπου 6 δις Ευρώ. Αυτό σημαίνει πως τα έσοδα θα πρέπει να ξεπερνούν τα έξοδα (χωρίς να υπολογίζονται οι ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους για τόκους και χρεολύσια) κατά 6 δις ευρώ περίπου. Επομένως τα μέτρα που παίρνονται (μείωση αφορολογήτου, μείωση μισθών και συντάξεων ) είναι για να εξασφαλιστεί αυτό το πλεόνασμα των 6 δις ευρώ. Μπορεί αυτό το πλεόνασμα να μοιραστεί σε μέτρα ελάφρυνσης του κόσμου; ΟΧΙ φυσικά γιατί πρέπει να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες του χρέους. Πόσες είναι αυτές; Περίπου όσο και το πρωτογενές πλεόνασμα που επιδιώκουμε να πιάσουμε. (Στον προϋπολογισμό του 2017 προβλέφθηκαν τόκοι ύψους 5,9 δις). Επομένως το σύνολο του πλεονάσματος των 6 δις περίπου, επαρκεί για να καλύψει τους τόκους κ ενδεχομένως κάποια μικρή επιστροφή δανείου στη λογική σιγά σιγά να καταστεί το χρέος βιώσιμο. Πως λοιπόν θα καλυφθούν τα αντίμετρα που συμφώνησε να φέρει στη βουλή μαζί με τα μέτρα η κυβέρνηση;. Η συμφωνία πιστεύω πως είναι σαφής: Από το ποσό πλέον του 3,5% πρωτογενούς πλεονάσματος που ενδεχομένως επιτευχθεί. Δηλαδή για να έχουμε αντίμετρα ίσα με τα μέτρα (3,6 δις) , τότε το πρωτογενές πλεόνασμα πρέπει να ανέβει ακόμα 2% και να φτάσει το 5,5% ή σε καθαρό ποσό τα 10 δις περίπου, πράγμα αδιανόητο και ταυτόχρονα ανόητο και καταστροφικό να τεθεί έστω και ως στόχος. (Οι επαΐοντες στα οικονομικά καταλαβαίνουν γιατί). Η άποψη λοιπόν περί μηδενικού δημοσιονομικού αποτελέσματος δεν έχει καμιά απολύτως λογική.
Γιατί λοιπόν από την κυβέρνηση γίνεται όλη αυτή η προπαγάνδα τόσο απροκάλυπτα περί μηδενικού δημοσιονομικού αποτελέσματος; Πρώτον για εσωτερική κατανάλωση. Για να πειστούν οι βουλευτές να καταπιούν αμάσητα τα μέτρα. Δεύτερον να μπερδέψουν τους πολίτες με δυσνόητους οικονομικούς όρους για μέτρα που έτσι κι αλλιώς πρόκειται θα εφαρμοστούν μετά το 2018. Μέχρι τότε ποιος θυμάται. Εξ άλλου την τελευταία διετία έχουν ειπωθεί τόσα πολλά ψέματα που ένα ακόμη δεν θα κοστίσει και τίποτα και μάλιστα για μέτρα που θα ισχύσουν μετά από δυο χρονιά. Παλιά μου τέχνη κόσκινο. Τουλάχιστον να μη μας κοροϊδεύουν τόσο ξεδιάντροπα και να ξέρουν ότι ξέρουμε.
