ΟΝΕΙΡΑ ΨΥΧΩΝ
Τι είναι τα Όνειρα Ψυχών; Δύο λέξεις χίλιες σημασίες. Σ’ αυτήν εδώ τη στήλη οι μαθητές και οι μαθήτριες του 3ου ΓΕΛ Κοζάνης μοιράζονται τα όνειρα, τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους μέσα από τα δικά τους ποιήματα, διηγήματα και άρθρα.
Τι είναι Ελλάδα;
«Αν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι και ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις». Σε αυτές τις ελάχιστες σειρές και συγκεκριμένα σε τρεις λέξεις, συνοψίζει και συμπυκνώνει την Ελλάδα ένας από τους σημαντικότερους ποιητές του 20ού αιώνα, ο Οδυσσέας Ελύτης. Έτσι, συμμεριζόμενος την άποψη αυτή, θα προχωρήσω σε ποικιλότροπη ανάλυση και ερμηνεία των τριών αυτών λέξεων, τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά, όπως εγώ τις αντιλαμβάνομαι.
Η ελιά, αδιαμφισβήτητα, αποτελεί ένα εκ των αρχαιότερων, διαχρονικής αξίας, συμβόλων, ιδιαίτερα στον ελλαδικό και ευρύτερο μεσογειακό χώρο. Η ελιά καλύπτει ένα ευρύτατο φάσμα συμβολικού, καθώς και κυριολεκτικού, περιεχομένου, με την ευρύτητα αυτή να παραμένει αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου. Το φάσμα των χρήσεων της ελιάς εκτείνεται από τον υλικό κόσμο και την καθημερινότητα, όπως η διατροφική κατανάλωση και οι παραστάσεις των νομισμάτων, έως και τον συμβολικό κόσμο, ως σύμβολο ευημερίας, με την ύπαρξη της ελιάς να είναι απόλυτα συνυφασμένη με τη γονιμότητα του εδάφους
Το αμπέλι, ως σύμβολο, από την αρχαιότητα ταυτίστηκε με τη γενναιοδωρία των θεοτήτων της φύσης, και κατ’ επέκταση, της αφθονίας, της ευθυμίας, της γονιμότητας. Στο εύρος των συμβολισμών συμπεριλαμβάνεται και η συνεργασία των μελών της κοινότητας για την επίτευξη ενός σκοπού, στην προκειμένη περίπτωση της καλλιέργειας του αμπελιού, η οποία, εφόσον τελεσφορήσει, συμβάλλει στην ευδαιμονία του συνόλου.
Το καράβι συμβολίζει το πέλαγος, τη ναυτοσύνη του ελληνικού λαού καθώς και την περιέργεια, τη βούληση των Ελλήνων να συνεργάζονται και να ανακαλύπτουν. Όπως στην αρχαία Αθήνα του Περικλή ο πολίτης πραγμάτωνε τον εαυτό του μέσα στην πολιτεία και μέσω αυτής, έτσι και ο βίος των Ελλήνων ανέκαθεν πραγματώνεται με τη θάλασσα και μέσω αυτής. Το καράβι δεν υφίσταται απλώς ως ένα πλωτό μέσο μεταφοράς, αλλά ως ένα μέσο για τον κάθε Έλληνα να γνωρίσει καλύτερα τη θάλασσα, συνεπώς να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του, να πλεύσει σε τόπους πέρα από το σημείο τομής του ουράνιου θόλου με τη Γη, διευρύνοντας τους πνευματικούς ορίζοντες του.
Καταλήγοντας, όλοι οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τη μεγαλοφυΐα και τον εμβριθή στοχασμό του Ελύτη, ο οποίος εξύμνησε στα έργα του την πατρίδα του, αλλά κατάφερε, κατά την άποψή μου, καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο, να ταυτίσει μια λιτή έκφραση με μιαν ολάκερη χώρα, αποτυπώνοντας ταυτόχρονα το ήθος, το ποιόν, τη νοοτροπία των κατοίκων της. Η ελληνική πολιτισμική οντότητα, διαμορφωμένη σε βάθος χρόνου, αποτελεί στυλοβάτη της δημοκρατίας, ακρογωνιαίο λίθο του οικοδομήματος της ανθρωπότητας. Όπως γράφει και ο Πέρσης ποιητής Τζελαλαντίν Αλ Ρουμί: «Ελλάδα… Όλα εδώ ξεκίνησαν και εδώ θα καταλήξουν».
Ανδρέας Βρόντζος,
μαθητής της Α΄ τάξης του 3ου ΓΕΛ Κοζάνης
