Ο Συνδυασμός «Συμμαχία για την Ανάπτυξη» είναι αποτέλεσμα της ισχυρής βούλησης της τοπικής κοινωνίας για πρόοδο και ευημερία στη νέα εποχή της Δυτικής Μακεδονίας. Προήλθε από τη συναντίληψη και τη συνένωση δυνάμεων από όλο το κοινωνικό και επιχειρηματικό φάσμα της Περιφέρειας , για να βρει τις απαντήσεις και να δώσει λύσεις στα κρίσιμα ζητήματα, στις ανάγκες και στις προοπτικές της Δυτικής Μακεδονίας.
Επίσης, για να δώσει νέα πνοή στην περιοχή που βρίσκεται σε ένα καθοριστικό για την μελλοντική πορεία της σταυροδρόμι και όραμα στους πολίτες της για να παραμείνουν και να ευημερήσουν σ’ αυτήν. Για να μετατραπεί η Δυτική Μακεδονία σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή Περιφέρεια, με μεγαλύτερο ρόλο στην Ελλάδα και στη Βαλκανική χερσόνησο. Για να κερδίσει το στοίχημα της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, σε ένα νέο βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο και να επιφέρει πραγματική αναπτυξιακή τομή με την κοινωνία ενεργή και συμμέτοχη στη λήψη αποφάσεων και στην υλοποίησή τους. Για να υπάρξει ισόρροπη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς σε κάθε γωνιά και για κάθε πολίτη της Περιφέρειας. Για να λειτουργεί η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ως ένας σύγχρονος και αποτελεσματικός αναπτυξιακός μηχανισμός που θα συνενώνει τις προσπάθειες όλων των Φορέων, θα βρίσκεται σε επαφή με τον πολίτη και θα διαμορφώνει το κατάλληλο πεδίο για ανάπτυξη και προκοπή για όλους.
Ποιες οι βασικές αρχές επίτευξης του οράματός σας;
I. Ισότιμη μεταχείριση και ανταπόκριση στις ανάγκες των πολιτών.
II. Αποδοτική συνεργασία και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, χωρίς αποκλεισμούς, για την ανάπτυξη κοινών στόχων και αξιών και την ισόρροπη ανάπτυξη των Περιφερειακών Ενοτήτων.
III. Διαφάνεια και χρηστή διοίκηση – συνεχής επικοινωνία με τους πολίτες.
IV. Ανάπτυξη συνεργασίας σε πολλαπλά επίπεδα – σε τοπική, διαπεριφερειακή και διακρατική κλίμακα.
V. Αποτελεσματική αξιοποίηση των χρηματοδοτικών πόρων με επικέντρωση στην αύξηση του περιφερειακού πλούτου και στη μείωση της ανεργίας.
Ποιοι οι στόχοι σας ως νέα Περιφερειακή αρχή στον τομέα της υγείας;
Η γήρανση του πληθυσμού της Δυτικής Μακεδονίας είναι ένας από τους παράγοντες που επιβάλλουν ένα διαφοροποιημένο μοντέλο υγειονομικής περίθαλψης με έμφαση σε υποδομές τέτοιες ώστε να διασφαλίζεται η βέλτιστη κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού της Δυτ. Μακεδονίας σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Άλλωστε, αναφορικά με τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας, καθώς και τις ενέργειες που απαιτούνται για την ενίσχυσή τους χρησιμοποιήσαμε ένα σύγχρονο και τεκμηριωμένο εργαλείο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που αναφέρεται στις λεγόμενες essential public health operations (EPHOs) ή “βασικές λειτουργίες δημόσιας υγείας” οι οποίες επικεντρώνονται στους 3 θεμελιώδεις άξονες των υπηρεσιών δημόσιας υγείας, δηλ. την οργάνωση, τη χρηματοδότηση και το ανθρώπινο δυναμικό. Με βάση αυτό το μοντέλο προτείνονται οι παρακάτω στόχοι:
Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης και Συνεργασίας των Δομών Υγείας και Πρόνοιας στη Δυτική Μακεδονία με στόχο την ολοκληρωμένη παρέμβαση στην επικαιροποίηση του Υγειονομικού Χάρτη της Περιφέρειας για την προώθηση του μοντέλου της λειτουργικής διασύνδεσης – δικτύωσης των υφιστάμενων υποδομών και δομών υγείας και πρόνοιας για την μεγιστοποίηση του οφέλους για όλους τους χρήστες.
Επενδύσεις ενίσχυσης των υποδομών υγειονομικής περίθαλψης με στόχο τη μείωση των ανισοτήτων, όσον αφορά την προσβασιμότητα σε δομές υγείας, δίνοντας έμφαση στις περιοχές με τη μικρότερη κάλυψη των σχετικών υπηρεσιών.
Διασφάλιση επαρκούς και ικανού εργατικού δυναμικού για τη δημόσια υγεία, μέσω της υλοποίησης συμβάσεων σε σχετικές με την υγεία ειδικότητες καθώς επίσης και μέσω συνεργασιών με τα υφιστάμενα τμήματα της Σχολής Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (μαιευτική, εργοθεραπεία) για την πρακτική άσκηση και εθελοντική προσφορά των φοιτητών σε δομές και προγράμματα δημόσιας υγείας.
Δημιουργία νέων και αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών κοινωνικής πρόνοιας, σύμφωνα με τα καλύτερα πρότυπα διεθνώς, με ιδιαίτερη μέριμνα στη φροντίδα των συμπολιτών μας με αναπηρίες & ψυχικές ασθένειες. Μέσω της διασφάλισης οργανωτικών δομών και χρηματοδότησης με αξιοποίηση ΣΔΙΤ και ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων, στόχος είναι η οργάνωση υπηρεσιών υγείας όπως Υπηρεσίες ψυχολογικής υποστήριξης, Κοινωνική φροντίδα σε υφιστάμενες εγκαταστάσεις και στο σπίτι καθώς και η υποστήριξη ασθενών με βαριά αναπηρία.
Ένταξη της εξωνοσοκομειακής φροντίδας στον Υγειονομικό Χάρτη της Δυτικής Μακεδονίας μέσω της ανάπτυξης Κέντρων Αποκατάστασης, Γηριατρικών Δομών, κατ’ οίκον Φροντίδας (ολοήμερη κοινωνική φροντίδα, μακροχρόνια φροντίδα και παρηγορητική φροντίδα) και υπηρεσιών Τηλεϊατρικής.
Εφαρμογή προγραμμάτων προληπτικού και προσυμπτωματικού ελέγχου μέσω της δημιουργίας, στελέχωσης και λειτουργίας κινητών ιατρικών μονάδων, ιδίως σε περιοχές χωρίς πρόσβαση σε δομές υγείας. Τα προγράμματα αυτά είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την παρακολούθηση της υγείας και της ευημερίας του πληθυσμού.
Προαγωγή της Υγείας με στοχευμένες δράσεις για την αντιμετώπιση κοινωνικά καθοριστικών παραγόντων που προκαλούν ανισότητες. Οι Δράσεις αυτές ενδεικτικά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν: Την ενίσχυση των υπηρεσιών πρόληψης (εμβολιασμοί σε παιδιά, εφήβους, ομάδες υψηλού κινδύνου), την πιλοτική εφαρμογή υγειονομικών δομών ως Κέντρα Προαγωγής Υγείας αναφορικά με κινδύνους και συμπεριφορές σχετικές με την υγεία (όπως μητρική και παιδική υγεία, ψυχική υγεία, κατάχρηση ουσιών, σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία) καθώς και μέσω προγραμμάτων κοινοτικής προσέγγισης που στοχεύουν ευάλωτους πληθυσμούς.
Ενίσχυση Μηχανισμού Επιδημιολογικής Επιτήρησης μέσω συστηματικού ελέγχου των λυμάτων και των οικόσιτων ζώων, με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας σε περιπτώσεις ξεσπάσματος επιδημιών. Στόχος είναι η παρακολούθηση και η ανταπόκριση σε κινδύνους για την υγεία και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Έμφαση στην πρόληψη των ασθενειών μέσω της εφαρμογής προγραμμάτων ελέγχου ομάδων υψηλού κινδύνου – δευτερογενής πρόληψη, καθώς επίσης μέσω της ανάπτυξης σχολικών υπηρεσιών υγείας – σχολικά ιατρεία, με προτεραιότητα στα σχολεία που φιλοξενούν άτομα με ειδικές ανάγκες.
Δημιουργία πιστοποιημένων προγραμμάτων εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης σε θέματα υγείας, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων πρώτων βοηθειών και κινδύνων στο εργασιακό περιβάλλον, καθώς και εφαρμογή προγραμμάτων προαγωγής της υγείας στην εκπαίδευση. Ενημέρωση, επικοινωνία και κοινωνική κινητοποίηση για την υγεία.
Διασφάλιση της διακυβέρνησης για την υγεία, μέσω της διεκδίκησης αυξημένης θεσμικής ικανότητας και αρμοδιοτήτων από την Περιφέρεια.
Προστασία της Υγείας και προώθηση της ασφάλειας του περιβάλλοντος, μέσω εφαρμογής προγραμμάτων στείρωσης και φιλοξενίας των αδέσποτων ζώων, αλλά και έμφασης στην υιοθεσία αδέσποτων ζώων με την παροχή κινήτρων. Σημαντικό είναι και η πρόνοια για την ταφή των οικόσιτων ζώων συντροφιάς με όρους που θα διασφαλίζουν πρωτίστως τη δημόσια υγεία και την προστασία του περιβάλλοντος.
Προώθηση της Έρευνας για τη δημόσια υγεία, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και με άλλους εθνικούς ή/και ευρωπαϊκούς φορείς. Λόγω της σημαντικής επιβάρυνσης της υγείας του πληθυσμού της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας ως συνέπεια της λιγνιτικής δραστηριότητας στην περιοχή μας, η ανάπτυξη τέτοιων προγραμμάτων έρευνας είναι πολύ σημαντική.
Βασική συνιστώσα για την επιτυχή υλοποίηση του Αναπτυξιακού μας Προγράμματος είναι η ενίσχυση της διοικητικής και οικονομικής δυνατότητας της Περιφέρειας και των Οργανισμών της ώστε η Δυτική Μακεδονία να μετεξελιχθεί σε μια “Έξυπνη Περιφέρεια”. Στο βαθμό που μια Περιφερειακή Αρχή μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διοίκησης και στην υιοθέτηση ορθών και βιώσιμων πρακτικών, καθίσταται αναγκαία η εφαρμογή μιας πολυεπίπεδης διακυβέρνησης με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας, που στόχο θα έχει την ενίσχυση της φέρουσας ικανότητας της Περιφέρειας μέσω μιας δημοκρατικότερης, πιο διαφανούς και αποδοτικότερης λειτουργίας.
Τα οφέλη που θα προκύψουν από την ψηφιοποίηση των διαδικασιών και την ενδοπεριφερειακή διοικητική αποκέντρωση θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στα περιφερειακά θεσμικά όργανα, θα βελτιώσουν ταυτόχρονα την προσβασιμότητά τους στις παρεχόμενες υπηρεσίες και θα καταστήσουν ευκολότερη την συμμετοχή τους στις σχεδιαζόμενες δράσεις.
Η εμπειρία σε Ευρωπαϊκό επίπεδο καταδεικνύει πως ο συγκεντρωτισμός στη διοίκηση, η μη αξιοποίηση διαθέσιμων εργαλείων συντονισμού και τα αδύναμα θεσμικά όργανα ευθύνονται για τη μειωμένη απορρόφηση των διαθέσιμων κονδυλίων και τη μη αποδοτική χρήση τους.
Την ίδια στιγμή, η μη εφαρμογή ενός συστήματος στρατηγικής διοίκησης σε συνδυασμό με την απουσία υιοθέτησης δεικτών απόδοσης και προτύπων ολικής ποιότητας αυξάνει το κόστος διαχείρισης και κατατάσσει την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των περιφερειών της Ευρώπης.
Στο βαθμό που σημαντικό σκέλος της χρηστής διακυβέρνησης αποτελεί η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση με τις επιμέρους εκφάνσεις της, όπως είναι οι αρχές της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας, της υπευθυνότητας και της λογοδοσίας, η μη υιοθέτηση μηχανισμών και εργαλείων ενίσχυσης του συστήματος διακυβέρνησης και εσωτερικού ελέγχου λειτουργεί σε βάρος της ομαλής λειτουργίας της Περιφέρειας και της οικοδόμησης σχέσης εμπιστοσύνης με τους πολίτες.
Η παντελής απουσία Επιχειρησιακού Σχεδίου που να περιλαμβάνει τον Στρατηγικό Σχεδιασμό και τον Επιχειρησιακό και Οικονομικό Προγραμματισμό της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας αποτελεί την σημαντικότερη έλλειψη για την Εσωτερική Οργάνωσή της ως αυτοδιοικητικού μηχανισμού και τροχοπέδη, με επιπτώσεις τόσο στην ορθολογική λειτουργία και στην επικοινωνία με φορείς και πολίτες, όσο και στην αναπτυξιακή διαδικασία της περιοχής.
Το κείμενο συνεπιμελήθηκε η υποψήφια Περιφερειακή Σύμβουλος με τον συνδυασμό του Γιώργου Αμανατίδη «Συμμαχία για την Ανάπτυξη» και επίκουρος καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Πολυτίμη Φαρμάκη.
