Το ημερολόγιο έγραφε 10 Ιουλίου του 1923, όταν έγιναν τα εγκαίνια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης. Είχε ξεκινήσει τη λειτουργία της, ως σχολική, τρεις αιώνες πριν, ενώ το 1813 ιδρύθηκε ο Οίκος Βελτιώσεως. Το 1963 ονομάστηκε Κοβεντάρειος προς τιμή των δωρητών της.
Φέτος, είναι η χρονιά που θα εορταστούν τα 100 χρόνια από τα εγκαίνιά της ως Δημοτικής και το επετειακό έτος περιλαμβάνει πολλές εκδηλώσεις, με στόχο να είναι πάντα η Βιβλιοθήκη «κοιτίδα γνώσης και πολιτισμού», όπως ανέφερε η Αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου Δήμητρα Τσιότσιου-Τσιάγια, σε συνέντευξη τύπου που δόθηκε με αφορμή το πρόγραμμα εκδηλώσεων, το πρωί της Δευτέρας στο χώρο της Βιβλιοθήκης.
Την επιθυμία να γίνει η Βιβλιοθήκη το κέντρο του πολιτισμού σε όλο το Δήμο εξέφρασε ο Δήμαρχος και Πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου Λάζαρος Μαλούτας. «Μιλάμε για μια ιστορική βιβλιοθήκη, η οποία έχει εξαιρετικές αναφορές σε βιβλιογραφία, διδακτορικά και άλλου είδους εργασίες, μια βιβλιοθήκη που φιλοδοξούμε να την αναδείξουμε και να την κάνουμε τη νέα ταυτότητα της πόλης» τόνισε ο κ. Μαλούτας.
«Από το υπόγειο του Δημαρχείου μέχρι τη σημερινή της μορφή, η όλη πορεία και εξέλιξη δείχνει το ενδιαφέρον και την προσπάθεια που κατέβαλε ο Δήμος, ώστε να προστατέψει και να αναδείξει την Κοβεντάρειο» είπε ο κ. Μαλούτας, επισημαίνοντας την ανάγκη της περιοχής για καινούργια τοπόσημα. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Δήμαρχος και στις συνέργειες με την Εταιρεία Δυτικομακεδονικών Μελετών, το Σύλλογο Φίλων Δημοτικής Βιβλιοθήκης, την Β/θμια Εκπαίδευση, αλλά και τα Πανεπιστήμια στο θέμα της ανάδειξης των τεκμηρίων και του ιστορικού υλικού.
Πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων για τον εορτασμό
Στο πλαίσιο αυτό, πλούσιο θα είναι το πρόγραμμα των εκδηλώσεων που έχει προγραμματιστεί για τον εορτασμό των 100 χρόνων. Το πρόγραμμα είναι προϊόν συλλογικής δουλειάς, ενώ η κορύφωσή του, σύμφωνα με τον κ. Μαλούτα, θα είναι το συνέδριο του φθινοπώρου, οπότε και «θα φωτιστούν, όσες απομένουν, μη επαρκώς φωτισμένες πτυχές της βιβλιοθήκης».
«Η Βιβλιοθήκη δεν είναι ένα απλό αποθετήριο αρχειακού υλικού και βιβλίων, είναι ένας λειτουργικός χώρος που επί πολλά χρόνια, μας δίνει τη δυνατότητα να αναπτύσσουμε προγράμματα φιλαναγνωσίας, βιβλιοφιλίας, δημιουργικής γραφής κ.α. και προοιωνίζει την Κοζάνη του μέλλοντος» τόνισε η διευθύντρια δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Π.Ε. Κοζάνης, Βασιλική Βόντσα. Η κ. Βόντσα ανέφερε πως με επίκεντρο το Καλλιτεχνικό Σχολείο Κοζάνης θα γίνουν εργασίες με θεματολογία σχετική με τη βιβλιοθήκη, το βιβλίο και τη φιλαναγνωσία, και παρουσίαση έργων των παιδιών.
Στην Εταιρεία Δυτικομακεδονικών μελετών και το ρόλο της στην ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού του τόπου, αναφέρθηκε η πρόεδρος της Εταιρείας Βασιλική Διάφα. «Η Βιβλιοθήκη αποτελεί επίκεντρο της έρευνας με μελέτες προσανατολισμένες στο υλικό που έχει η Βιβλιοθήκη» συμπλήρωσε.
Οι βασικοί σταθμοί στην πορεία της Κοβενταρείου
17ος αιώνας: Στο δεύτερο μισό αναφέρεται η έναρξη της ως σχολική
1791: Παράδοση της βιβλιοθήκης στον ιεροδιδάσκαλο Ιωνά
1813: Κοντά στο ναό του Αγίου Νικολάου χτίζεται ένα μικρό θολωτό οίκημα με διάφορες αίθουσες που ονομάζεται Οίκος Βελτιώσεως.
1916: Ιδρύεται το αναγνωστήριο Κοζάνης, σωματείο που παραλαμβάνει τα βιβλία του Οίκου.
1923: Γίνεται η παράδοση στον Δήμο και η σύσταση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης.
1963: αποκτά το προσωνύμιο Κοβεντάρειος προς τιμή των δωρητών της, με την προσθήκη του κτηρίου δίπλα στο δημαρχείο Κοζάνης.
1986: Γίνεται αυτοτελές ΝΠΔΔ του Δήμου και σήμερα διοικείται από 11μελές ΔΣ
1995: Ιδρύεται το ΙΝΒΑ (πολιτιστικό δίκτυο πόλεων) με κύριο στόχο την ανάδειξη της ΚΔΒΚ
2018: Έχουμε τα εγκαίνια και την έναρξη της λειτουργίας της στο νέο κτίριο, μέσω του προγράμματος ΕΣΠΑ.
Σήμερα η συλλογή της περιλαμβάνει δεκάδες χιλιάδες έντυπα, χειρόγραφα, λυτά έγγραφα, περιοδικά, εφημερίδες- κυρίως τοπικές- αρχαιολογική συλλογή, χάρτες κ.α. που μπορεί κανείς να αναζητήσει ηλεκτρονικά στον κατάλογο της, ενώ έχει ψηφιοποιήσει περισσότερες από 1.550.000 σελίδες.
Υπενθυμίζεται, ότι το Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης με απόφασή του προχώρησε στην ανακήρυξη του 2023 ως επετειακού έτους «100 χρόνια Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης, 3 αιώνες ιστορίας».
Το αναλυτικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων
Ιούλιος
22-30/06 Έκθεση ζωγραφικής του Συλλόγου Εικαστικών με τίτλο “Φρόνει τι κεδνόν”με έργα έργα ενηλίκων και παιδιών, καθώς και 20 έργα για τα 100 χρόνια.
10/07 Επ’ ευκαιρία των εγκαινίων της βιβλιοθήκης στις 10/07 η ΚΔΒΚ θα έχει τις πύλες της ανοιχτές όλη μέρα από τις 8.00 το πρωί έως τις 10.00 το βράδυ για όλους τους δημότες και τους επισκέπτες με κεράσματα, δράσεις και μουσική, καθώς και αναμνηστικά.
29/07 Η Βιβλιοθήκη θα κάνει την πρώτη της μεγάλη μουσική διοργάνωση με μία δωρεάν συναυλία και καλεσμένο καλλιτέχνη τον Νίκο Πορτοκάλογλου, μαζί με τους Βίκυ Καρατζόγλου και τον Βύρωνα Τσουράπη και τη δυναμική μπάντα οι «Ευγενείς Αλήτες».
Αύγουστος
Τέλος Αυγούστου συναυλία στο Δημοτικό Κήπο μία τη δυναμική τοπική μπάντα “The Bahalows”.
Σεπτέμβριος
1-15/09 Φωτογραφική έκθεση του κυρίου Αλέξανδρου Βρεττάκου και του φωτογραφικού εργαστηρίου του Δήμου «Φωτοδίοδος» με θέμα την πόλη της Κοζάνης.
09/09 Μουσική βραδιά στο αίθριο της βιβλιοθήκης με τον Σάκη Ντοβόλη και την μπάντα του. Ένα μουσικό κάλεσμα στο χώρο της βιβλιοθήκης για μια φθινοπωρινή βραδιά γεμάτη μουσική.
15-30/09 Φωτογραφική έκθεση του Μάρκου Πατσίκα με θέμα φωτογραφικό ρεπορτάζ.
Με την επιστροφή των παιδιών στις σχολικές αίθουσες θα πραγματοποιηθούν μία σειρά εκδηλώσεων- όπως δημιουργικά εργαστήρια, εικονογράφηση, συγγραφή ιστοριών κ.α.- στα χωριά του Δήμου Κοζάνης από την Smarteching Education με τίτλο “Μια βιβλιοθήκη που κυλάει”.
22/09 Ημερίδα με θέμα τη Χάρτα του Ρήγα και την αξιόλογη συλλογή Χαρτών της ΚΔΒΚ, από τον ομότιμο καθηγητή της Πολυτεχνικής του ΑΠΘ, Ευάγγελο Λιβιεράτο. Θα προηγηθεί παρουσίαση των εκδόσεων της Βιβλιοθήκης, Οι θησαυροί της βιβλιοθήκης.
Οκτώβριος
1-15/10 Έκθεση φωτογραφίας με υλικό από την πορεία της κατασκευής της βιβλιοθήκης στο νέο κτιριακό της συγκρότημα, από το Νίκο Τζημόπουλο, συνταξιούχο πλέον υπάλληλο του Δήμου Κοζάνης.
07/10 Το ιδιωτικό νηπιαγωγείο ΑΜΠΕΜΠΑΜΠΛΟΜ παρουσιάζει διαδραστική εκδήλωση με θέμα “Πέτρα, πάπυρος, χαρτί ένα ταξίδι η γραφή”, βιωματικό εργαστήρι στην ιστορία της γραφής μέσα από το πρόγραμμα Πάμε Βιβλιοθήκη.
Τέλος Οκτωβρίου, Ιστορικό Συνέδριο με την επιστημονική επιμέλεια της ΕΔΥΜΜΕ και τίτλο “Η χρυσοβέργειος ιστορική βιβλιοθήκη Κοζάνης, κιβωτός παιδείας και ιστορίας”. Πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής μετά θα είναι ο Κωνσταντίνος Πέτσιος, Καθηγητής του Τμήματος Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Διευθυντής του Εργαστήριου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τμήματος.
Νοέμβριος
Ο Νοέμβριος θα είναι ο μήνας της μαθητικής κοινότητας στη βιβλιοθήκη. Θα παρουσιαστεί μία έκθεση εικαστικών έργων των μαθητών με θέματα συναφή με τη βιβλιοθήκη, σε συνεργασία και με το Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, καθώς και φεστιβάλ φιλαναγνωσίας με επίκεντρο τη Βιβλιοθήκη και πολλαπλές δράσεις σε κάθε σχολείο.
26/11 Ημερίδα με θέμα τον δικηγόρο, πολιτικό και συγγραφέα Μιχάλη Παπακωνσταντίνου.
02-03/12 Με αφορμή και την Παγκόσμια Ημέρα Αναπηρίας στην Αίθουσα Τέχνης θα πραγματοποιηθεί μία μεγάλη μουσικοθεατρική παράσταση με την Κιβωτό, το ΔΩΚ και τον ΟΑΠΝ και το ΔΗΠΕΘΕ.
Σε ημερομηνία κοντά στη γιορτή του Αγίου Νικολάου προγραμματίζεται ημερίδα για το δωρητή Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης Διονύσιο, κατά κόσμον Νικόλαο Ψαριανό.
Συνεργασίες με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Εργαστήρια δημιουργικής γραφής, παρουσίασης βιβλιοδετικής τέχνης, εκθέσεις με το εργαστήριο αγωγής για το βιβλίο “Βιβλιολογείον”, της Σχολής Κοινωνικών και Aνθρωπιστικών επιστημών.
Η Σχολή Καλών Τεχνών και το Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών θα υλοποιήσει δράσεις με τίτλο 100 Connecting dataB. Η θεματική των δράσεων αυτών αφορά τη σύνδεση βάσεων δεδομένων με τη δωρεά σύγχρονου καλλιτεχνικού υλικού στην ΚΔΒΚ.
Επίσης, δρομολογείται μία εκδήλωση αφιέρωμα στον κορυφαίο μαέστρο του 20ου αιώνα, διευθυντή της Φιλαρμονικής του Βερολίνου με καταγωγή από την Κοζάνη του Χέρμπερτ φον Κάραγιαν.
Θα υλοποιηθούν podcasts με καλεσμένους σημαντικούς ιστορικούς-μελετητές, ανθρώπους της πόλης και προσωπικότητες που σχετίζονται με τη βιβλιοθήκη, καθώς και άτομα που θα δράσουν ως πρεσβευτές της βιβλιοθήκης και έξω από τα σύνορα της πόλης μας και της ευρύτερης περιοχής.
Θένια Βασιλειάδου
