Της Αναστασίας Ι. Καρανίκα
Η τηλεόραση επηρέασε και επηρεάζει αποφασιστικά και κυρίαρχα τον τρόπο σκέψης και δράσης του σύγχρονου ανθρώπου. Πρόκειται για μια πραγματικότητα της περιόδου που διανύουμε με ιστορική σημασία για την ανέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Με την εισβολή της τηλεόρασης στο κοινωνικό γίγνεσθαι εγκαινιάστηκε μια νέα εποχή, με εμπειρίες πρωτόγνωρες και θαυμαστές. Είναι η ηλεκτρονική εποχή. Χάρη στην ηλεκτρονική επανάσταση ολόκληρη η οικουμένη έγινε ένα πλανητικό χωριό.
Η τηλεόραση όλο και περισσότερο ενώνει τον κόσμο, καθώς την ίδια στιγμή δισεκατομμύρια άνθρωποι μπορούν να βλέπουν το ίδιο γεγονός και να διακατέχονται από τα ίδια συναισθήματα. Η υπερτελειοποίηση όμως των τεχνικών μέσων ελευθερώνει τον άνθρωπο και ταυτόχρονα τον απειλεί με νέα μορφή δουλείας.
Και αυτό γιατί η τηλεόραση, με την τεράστια δύναμη επιβολής και υποβολής που διαθέτει, μπορεί με απατηλές υποσχέσεις και ψεύτικες εικόνες να εξαπατήσει και να διαπεράσει τον πιο απομακρυσμένο κάτοικο του πλανητικού μας χωριού. Και τότε οι μάζες, άβουλες και παρασυρόμενες σαν πλανητική αγέλη, γοητεύονται από τη διαπεραστική της φωνή, γίνονται έρμαια υπόπτων προπαγάνδων και μαζικά αλλοτριώνονται. Αυτή η μαζική πνευματική αλλοτρίωση εγκυμονεί κινδύνους για ολόκληρη την ανθρωπότητα, πράγμα που ασφαλώς κάποιοι δε το αφήνουν ανεκμετάλλευτο.
Ο πόλεμος που ξεσπά είναι πόλεμος «αόρατος». Η προβολή αμέτρητων προϊόντων πολυεθνικών εταιρειών επιβάλει έμμεσα ένα ορισμένο τρόπο ζωής στους κατοίκους ολόκληρου του πλανήτη.
Η τηλεόραση πλέον, μέρος αναπόσπαστο της ζωής του ανθρώπου έχει γίνει η «πνευματική» του τροφή. Το βιβλίο, το θέατρο, ο κινηματογράφος έχουν περιθωριοποιηθεί και τείνουν να εξαφανιστούν από τη ζωή του. Η γοητεία ενός καταπληκτικού και φανταστικού συνδυασμού εικόνας, κίνησης και ήχου βρίσκεται κάθε στιγμή απέναντι μας, κατέλαβε χωρίς να το καταλάβουμε τα σπίτια μας, διατάραξε την οικογενειακή μας ζωή και άλλαξε με τη δύναμη μιας ανεμοθύελλας της σελίδες της ιστορικής της πορείας. Μπροστά στα μάτια μας εκτυλίσσονται καθημερινά σκηνές που μαρτυρούν τον ανθρώπινο πόνο, σκηνές καθημερινής τρέλας.
Βεβαίως και η κατάσταση είναι αρκετά προχωρημένη. Ο υπεύθυνος άνθρωπος πρέπει να αντιδράσει, να ενημερωθεί, να καταλάβει και να σκεφτεί με το δικό του μυαλό πως, αν θέλει να σώσει τη ζωή του, αρκεί μια μικρή ματιά, χωρίς τους παραμορφωτικούς φακούς των σύγχρονων μέσων, για να τον πείσει ότι δε θ’ αργήσει να φτάσει εκείνη η τρομακτική ώρα που θα καταραστεί τον εαυτό του για τα τέλεια τεχνικά μέσα που κατασκεύασε. Δεν μπορεί να ξοδεύτηκε τόση δύναμη του μυαλού και τόση κούραση των χεριών του για να αλυσοδεθεί και να γίνει ένας δούλος των έργων του και των μηχανών του! Μπορεί και πρέπει να αξιοποιήσει σωστά το γιγάντιο αυτόν πολύποδα και να τον έχει πραγματικό υπηρέτη του, κάτω από τις δικές του εντολές και τις δικές του επιθυμίες.
Γιατί, διαφορετικά, θα γίνουμε μάρτυρες μιας ακόμα κωμικοτραγελαφικής πραγματικότητας: θα καταργήσουμε τον τύπο εκείνο του ανθρώπου που επιστημονικά ορίζεται ως homo sapiens και θα κατασκευάσουμε έναν άλλο τον (τηλεοπτικό άνθρωπο) homo teleopticus.
Λοιπόν προσοχή κι προστασία από τα κανάλια για μια όμορφη αληθινή ζωή.
Αναστασία Ι. Καρανίκα
