Μια πολύ σημαντική αφορμή για να επανέλθει στην καθημερινή συζήτηση των πολιτών το AIDS, δίνει η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, υπό την αιγίδα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Για το 2022, το σύνθημα που δίνει ο ΟΗΕ μιλά για Ισότητα (Equalize) και μας φέρνει αντιμέτωπους τόσο με το ζήτημα της ίσης πρόσβασης στην ενημέρωση, τις θεραπείες και την περίθαλψη προς όλα τα άτομα με AIDS, αλλά όσο και με το ζήτημα της εξάλειψης του κοινωνικού στίγματος που αυτά υφίστανται, ακόμα και σήμερα.
Ο ΟΗΕ καθιέρωσε τη συγκεκριμένη Παγκόσμια Ημέρα το 1988, μόλις επτά χρόνια μετά την επιβεβαιωμένη εμφάνιση του πρώτου κρούσματος παγκοσμίως. Το ΑIDS κατά τη δεκαετία του 1980, κυρίως, ευθύνεται για τον θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων – γεγονός που το κατατάσσει μεταξύ των φονικότερων επιδημιών στην ιστορία. AIDS ονομάζεται το σύνδρομο που προκαλεί ο ιός HIV, ο οποίος ουσιαστικά καταστρέφει το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού. Έτσι, ο φορέας του ιού είναι καθίσταται εξαιρετικά ευάλωτος έναντι λοιμώξεων, στις οποίες, εφόσον δεν μπορεί να αντιμετωπίσει, τελικά υποκύπτει. Στα ελληνικά, το AIDS αποδίδεται ως «Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοποιητικής Ανεπάρκειας (AIDS)».
Από τα πρώτα χρόνια της εμφάνισης του HIV, η επιστημονική ιατρική κοινότητα επιχείρησε με επιμελείς ερευνητικές προσεγγίσεις να τον αντιμετωπίσει. Σήμερα, η νόσος έχει μετατραπεί από καταληκτική σε χρόνια – γεγονός που πολύ απλά, σημαίνει ότι πλέον οι άνθρωποι δεν πεθαίνουν από AIDS, αλλά ζουν με αυτό μια ποιοτική ζωή, υπό την κατάλληλη θεραπεία. Αν και δεν υπάρχει ακόμη θεραπεία που να «εξαφανίζει» το AIDS από τον «χάρτη» της Ιατρικής, πλέον το άτομο που φέρει τον ιό μπορεί να ζει «κανονικά» και να μην το μεταδίδει – εφόσον φυσικά λαμβάνει επιμελώς την αγωγή που συστήνει ο γιατρός του.
Όπως είναι φανερό, σημείο – κλειδί και για το AIDS, στη σύγχρονη εποχή, είναι η έγκαιρη διάγνωση, η πρόληψη. Το άτομο με AIDS, εφόσον το διαπιστώσει πως είναι φορέας όσο πιο νωρίς γίνεται, τόσο πιο πιθανό είναι να μην ασθενήσει ποτέ από αυτό, να μην επηρεαστεί η ζωή και η καθημερινότητά του, παρά μόνο στο επίπεδο της πρόσληψης της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής, αλλά ούτε και οι σχέσεις του με τους δικούς του ανθρώπους – ακόμα και τον σεξουαλικό του σύντροφο.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε εις βάθος πως αυτό που επιτυγχάνουν οι σύγχρονες θεραπευτικές προσεγγίσεις για το AIDS είναι να κάνουν τον ιό HIV που το προκαλεί, «μη ανιχνεύσιμο» στον οργανισμό του. «Μη ανιχνεύσιμος» ιός, κατά συνέπεια, σημαίνει ιός που δεν μεταδίδεται, αλλά και δεν επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα του ίδιου του ατόμου, το οποίο ζει μια φυσιολογική ζωή: Συνάπτει σχέσεις, αποκτά παιδιά, εργάζεται κανονικά.
Η επιστημονική πρόοδος αναφορικά με το AIDS, μέσα σε 40 χρόνια από την εμφάνισή του, έχει επιτύχει οι άνθρωποι να μην πεθαίνουν πλέον από αυτό, εφόσον λαμβάνουν την κατάλληλη αγωγή. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, μεταξύ του 2000 και του 2017, οι νέες μολύνσεις από τον HIV μειώθηκαν κατά 36% και οι θάνατοι που σχετίζονται με τον HIV μειώθηκαν κατά 38%, λόγω των θεραπειών με αντιρετροϊκά φάρμακα. Το γεγονός αυτό, με την παράλληλη συνεχή πρόοδο της επιστήμης κάνει την υπηρεσία UNAIDS του ΟΗΕ που έχει συσταθεί ειδικά για την καταπολέμηση του AIDS, να θεωρεί πιθανό το τέλος της επιδημίας, ακόμα και έως το 2030.
Πλέον η «υπόθεση AIDS» αφορά σε δύο σκέλη: Το πρώτο είναι ότι όλοι μας, κάνοντας μία απλή εξέταση που γίνεται άμεσα, έμπιστα και με τον πιο απλό τρόπο (με σάλιο ή με ένα τσίμπημα στο δάχτυλο), μπορούμε να μάθουμε έγκαιρα εάν είμαστε φορείς του ιού και επομένως να υποβληθούμε στην κατάλληλη θεραπεία χωρίς να διακινδυνεύσουμε την ποιότητα της ζωής μας, αλλά και χωρίς να θέτουμε σε κίνδυνο τους αγαπημένους μας. Το δεύτερο είναι οι ειδικές ομάδες πληθυσμού, που κρίνεται πως απειλούνται περισσότερο πλέον από το AIDS και για τις οποίες ο ΟΗΕ ζητά να επέλθει ισότητα: Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι ομάδες αυτές είναι άνδρες που έχουν σεξουαλική επαφή με άνδρες, χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών, άτομα σε φυλακές και άλλα κλειστά περιβάλλοντα, διεμφυλικοί και εργαζόμενοι στην πορνεία και οι πελάτες τους.
Από την άλλη, χρέος της κοινωνίας μας είναι σήμερα να εξαλείψουμε το κοινωνικό στίγμα προς τα άτομα με AIDS. Ενημερωνόμαστε με τον κατάλληλο τρόπο για την ασθένεια, αποβάλλουμε τον φόβο της εξέτασης και συνεχίζουμε τις κοινωνικές μας σχέσεις «όπως πριν». Διότι, το στίγμα φεύγει όταν φεύγει ο φόβος – πρωτίστως, ο φόβος της εξέτασης.
