Από καιρό ήθελα να ασχοληθώ και να γράψω κι εγώ για τις χορωδίες, που υπήρχαν τα παλιά χρόνια στην πόλη. Με έκπληξη αλλά και με συγκίνηση είδα και διάβασα στο φύλλο του Σαββάτου 4/2/2023, ανταπόκριση του πολύ αγαπητού μου φίλου Τάκη Κλείδη με την επικεφαλίδα «Χορωδίες Κοζάνης» ένα σμαράγδι.
Τον συγχαίρω δημόσια για αυτή του την πρωτοβουλία, αν και με πρόλαβε. Τα «σημάδεψε» όλα διεξοδικά, έβαλε και τις σχετικές φωτογραφίες, εκτός από φωτογραφίες της εκκλησιαστικής χορωδίας, από την χρονιά που ανέλαβε η ταπεινότητα μου. Αν με συμβουλευότανε θα του έδινα μ’όλη μου την καρδιά όλα όσα μου ζητούσε. Τέλος πάντων καλά έκανε και τα έγραψε όλα αυτά.
Γράφει ο Τάκης ότι η χορωδία πήρε το δεύτερο βραβείο αλλά δεν γνωρίζει τους λόγους. Θα σας τους πως εγώ που υπήρξα και μέλος της από το 1959 έως το 1964.
Το διαγωνιζόμενο τραγούδι την χρονιά εκείνη ήταν « Στης εκκλησιάς τα σκαλοπάτια». Το βράδυ του Σαββάτου όλες οι χορωδίες, που συμμετείχαν, έπρεπε να το πουν στην αρμόδια επιτροπή για βαθμολογία. Όταν ήρθε η σειρά μας, ενώ είμασταν πλήρως προετοιμασμένοι, στο δεύτερο στίχο του κομματιού άργησαν να μπουν οι τενόροι. Το αποτέλεσμα ήταν να χάσουμε βαθμούς. Όμως την Κυριακή και μπροστά στο κατάμεστο Παναθηναϊκό Στάδιο, όταν ήρθε η σειρά μας και τραγουδήσαμε το υπέροχο τραγούδι του αγαπημένου μας συνθέτη Γιάννη Δόδουρα, τον περίφημο «Ανήφορο», το κοινό σηκώθηκε όρθιο και χειροκροτούσε πολλά λεπτά ενθουσιασμένο. Για αυτό πήραμε μετά το δεύτερο βραβείο μαζί με τη Φλώρινα, γιατί το πρώτο βραβείο πήρε η χορωδία «Θερμαικός» του τότε ΣΕΚ Θεσσαλονίκης και η Καστοριά.
Το 1964 ο Μάκης πήρε την απόφαση να δημιουργήσει μεικτή χορωδία, δημιουργήθηκαν διάφορες προστριβές και διαφωνίες μεταξύ των μελών, που οι περισσότεροι τότε ήταν μεγάλης ηλικίας. Το κλίμα γινόταν επικίνδυνο οπότε ο Μάκης πήρε την απόφαση να διαλύσει την χορωδία γιατί είχε άλλα σχέδια. Κράτησε πολλούς νεαρούς και τους άλλους μας απομάκρυνε. Την κατάσταση έσωσε ο μεγάλος μαέστρος Νίκος Λιούφης, μέχρι το 1974 που αποχώρησε.
Τώρα αρχίζει η δική μου ιστορία: Στα μέσα του 1974, ένα βράδυ παρουσιάστηκαν 18 παλιά μέλη της χορωδίας στα γραφεία της Πανδώρας και μου ζήτησαν να τους μαζέψω και να είναι μαέστρος η ταπεινότητα μου. Συγκινήθηκα από αυτή τους τη λαχτάρα και λατρεία της συνέχισης σε λειτουργίες στους ναούς της πόλης , αλλά και τρομοκρατήθηκα για αυτή την επιλογή. Τους είπα ότι χορωδός ήμουν μαζί τους αλλά μαέστρος δεν έγινα ποτέ. Άλλωστε δεν είχα και τα κατάλληλα θρησκευτικά και λειτουργικά κομμάτια για να ψέλνουμε στις εκκλησίες.
Τότε σηκώθηκε ο μπαρμπά Στέργιος Μαλούτας και μου είπε: “Πες εσύ το ναι και εγώ θα σου φέρω όσα κομμάτια χρειαστούν. Έχω στην Αθήνα το Μανώλη το γιο μου, που είναι πιλότος της Ολυμπιακής και θα μας στείλει κομμάτια».
Ύστερα από αυτή την επιμονή τους είπα ότι αναλαμβάνω τη Διεύθυνση της χορωδίας του Β΄Τμήματος που γράφω στην αρχή.
Τα κομμάτια της εκκλησίας ήρθαν και ήταν και πολλά. Ας είναι καλά ο Μανώλης εκεί που βρίσκεται. Υπόψη ότι για λίγο καιρό μετά το Λιούφη, μαέστρος διετέλεσε ο ίδιος.
Άρχισε ένας αγώνας δρόμου, γιατι τα κομμάτια αυτά έπρεπε να γραφτούν σε τετράδια κατά φωνή, ώστε ο κάθε χορωδός να έχει ένα τετράδιο για το μελετήσει. Σε αυτή μου την προσπάθεια με βοήθησε πολύ ο Λιούφης, συντάξαμε μαζί μια λειτουργία να αρχίσουμε τις πρόβες, ας είναι καλά εκεί που βρίσκεται, οι πρόβες έπρεπε κάπου να γίνονται. Χρήματα δεν υπήρχαν, τόπο κατάλληλο δεν βρίσκαμε. Πήρα την πρωτοβουλία και ζήτησα την έγκριση από τον τότε Δήμαρχο Γιάννη Παγούνη, να μας επιτρέψει να στεγαστούμε στους χώρους της Πανδώρας. Με μεγάλη χαρά αποδέχτηκε την πρόταση μου να κάνουμε τις πρόβες εκεί, αλλά όπως μου είπε «παράδες μην ζητήσετε γιατί δεν μπορώ να σας χορηγήσω, καθίστε όμως όσο καιρό θέλετε».
Μετά την εύρεση της αίθουσας, άρχισαν οι εντατικές πρόβες για να προλάβουμε να πούμε το Τροπάριο της Κασσιανής. Όσο καιρό γινόταν οι πρόβες, η αγωνία μου μεγάλωσε γιατί είχα να αντιμετωπίσω νέα κατάσταση πρωτόγνωρη και γιατί οι περισσότεροι συνάδελφοι δεν γνώριζαν νότες. Είχαν όμως αυτί και μεγάλο μεράκι και ό,τι τους μάθαινα το απέδιδαν αμέσως.
Κάποια στιγμή ένιωσα πως η Χορωδία είναι έτοιμη για την εκκλησία, σε ποια όμως θα ήθελαν να συμμετάσχουμε στη λειτουργία; Κάποιος χορωδός ήταν Επίτροπος στον Άγιο Δημήτριο και εξέφρασε τη γνώμη να ρωτήσουμε τον ιερέα. Πήγαμε μαζί και βρήκαμε τον πατέρα Αντώνιο, του είπαμε τι θέλουμε και η απάντηση του ήταν «όχι μόνο να έρθετε αλλά και δεν φύγετε από εδώ!». Μου είπε να μη δειλιάσω γιατί θα με βοηθήσει πολύ και να μη φοβηθώ. Αυτό ήταν, πήγαμε και τελέσαμε την πρώτη μας λειτουργία περίφημα, αλλά ο ιδρώτας πολύς από την αγωνία. Του χρωστάω πολλά του παπά Αντώνη, ας είναι καλά και αυτός, εκεί που βρίσκεται, υπέροχος άνθρωπος. Στην προσπάθεια μας αυτή, συμπαραστάτης όλα τα χρόνια υπήρξε ο αγαπητός Στέφανος Κονταξής, που πολλά του χρωστάμε.
Μετά την πρώτη μας εμφάνιση πήραμε θάρρος και επισκεφθήκαμε και τις άλλες εκκλησίες της πόλης, οι οποίες μας υποδεχόταν με πολλή χαρά. Όλα αυτά τα χρόνια λειτουργίας της χορωδίας, συλλειτουργήσαμε πολλές φορές στις εκκλησίες, χωρίς κανένα πρόβλημα, εκτός απ΄ το Ναό του Αγίου Νικολάου, δε γνωρίζω τους λόγους. Εκεί πηγαίναμε σπάνια. Θυμάμαι μια Μ. Τρίτη θα λέγαμε στον Άγιο Δημήτριο το τροπάριο της Κασσιανής. Το μεσημέρι μου τηλεφωνεί ο πατέρας Γαζής, προϊστάμενος του Αγίου Νικολάου, με παρακαλεί να πούμε εκεί το τροπάριο. Του απάντησα ότι το δώσαμε το λόγο μας από καιρό στον παπά Αντώνη που μας δεχόταν όλα το χρόνο, οπότε δεν μπορούσαμε να αθετήσουμε το λόγο μας. Τότε ο πάτερ Γαζής μου έκανε την πρόταση να το πούμε πρώτα και αυτός θα καθυστερούσε τη λειτουργία όσο να φτάσουμε. Τα παιδιά το δέχτηκαν αυτό και με την ψυχή στο στόμα φτάσαμε και το είπαμε και στον Άγιο Νικόλαο.
Η παρουσία μας στις εκκλησίες ήταν όλο το χρόνο χωρίς διακοπή, δε λείψαμε καμία Κυριακή. Αν κάποια φορά ήμουν υποχρεωμένος να λείψω και τους το έλεγα, ο Πάπιστας θυμωμένος ρωτούσε « γιατί;», τους κακοφαινόταν αν δεν πηγαίναμε στην εκκλησία.
Μια Κυριακή τελούσαμε θεία λειτουργία στον Άγιο Κωνσταντίνο. Μετά το τέλος με πλησίασε ένας κύριος άγνωστος που εξέφραζε το παράπονό του. Μου είπε ότι ενώ ανήκει στην ενορία του Αγίου Νικολάου, ο ίδιος έρχεται κάθε Κυριακή εκεί που εμείς ψέλνουμε και με ρώτησε με απορία, γιατί; Του απάντησα ότι δεν γνωρίζω τους πραγματικούς λόγους. Ο άνθρωπος αυτός έγραφε το παράπονό του σε τοπική εφημερίδα. Απάντηση δεν πήρε(Σ1). Με την ευκαιρία θέλω να σας ενημερώσω ότι η χορωδία μας απλά πήρε το όνομα από «τον παππού μας» « Άγιος Νικόλαος» και δεν είναι χορωδία του Αγίου Νικολάου.
Η αγάπη των κατοίκων της πόλης ήταν τόσο μεγάλη όταν μας άκουγαν στην εκκλησία, κι αυτό μας έδινε δύναμη και κουράγιο να συνεχίσουμε τη λειτουργία της χορωδίας για πολλά χρόνια.
Εν τω μεταξύ στα παλιά μέλη που οργάνωσαν τη χορωδία, άρχισαν να προσέρχονται και άλλα παλιά και νέα μέλη, με αποτέλεσμα η χορωδία να αποτελείται από 40 χορωδούς.
Έτσι φτάνουμε στο έτος 1986. Οι συνάδελφοι με ρώτησαν, επειδή συμπληρώνονται 50 χρόνια της χορωδίας, αν μπορούμε να τα γιορτάσουμε κάνοντας μια συναυλία με χορωδικά καθαρά τραγούδια. Η ιδέα μου φάνηκε πολύ σωστή, αλλά δεν είχαμε κανένα απ΄αυτά κι αυτό γιατί ο Μάκης δεν μας τα έδωσε που αποτελούσε περιουσία της χορωδίας μας. Το συμβούλιο με εξουσιοδότησε να πάω στο Μάκη και να ζητήσω τουλάχιστον τα χορωδικά τραγούδια. Σας γνωρίζω ότι επειδή ήξερα από μουσική και ήμουν καλλιγράφος, ο μαέστρος με είχε βάλει να γράψω 14 τραγούδια σε τετράδια μουσικής, για να τα μελετήσουν οι χορωδοί, και μ΄ αυτά κάναμε συναυλίες. Στην επίσκεψή μου ο μαέστρος με δέχτηκε με ψυχρότητα και μου είπε ότι δεν έχει καθόλου τραγούδια και με τον τρόπο του με απέπεμψε.(Σ2)
Μια μέρα ο πατέρας μου άνοιξε ένα παλιό μπαούλο που είχε πολλά κομμάτια για την Πανδώρα και σε μια στιγμή μου δίνει ένα φάκελο με το όνομα της χορωδίας. Έκπληκτος διαπίστωσα ότι ήταν τα κομμάτια που πήγα να ζητήσω από τον Μάκη. Δεν θυμήθηκα ότι όταν τα έγραφε στα τετράδια, κρατούσα και ένα αντίγραφο. Αμέσως άρχισα να γράφω και να φωτοτυπώ τις παρτιτούρες τις οποίες μοίρασα τους χορωδούς. Σ΄αυτούς τα περισσότερα ήταν γνωστά από παλιές εμφανίσεις με τον παλιό μαέστρο. Έγιναν εντατικές πρόβες και αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί η συναυλία στο Κοβεντάρειο, στις 17 Φεβρουαρίου 1987, ημέρα Τετάρτη και ώρα 7μ.μ.Για την εκδήλωση αυτή ο αξέχαστος πατέρας σου (Νίκος Κωσταρέλλας) έγραψε αναλυτικά την όλη διοργάνωση και εκτέλεση της συναυλίας.
Κάπου έγραψε ότι στο Κοβεντάρειο δημιουργήθηκε το αδιαχώρητο μέχρι τις σκάλες(«ΧΡΟΝΟΣ», ΔΕΥΤΈΡΑ 23/2/87,σελίδα 3). Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει. Το ίδιο έγραψε στο « Θάρρος» και ο κύριος Καραγιάννης και τον ευχαριστώ για την ευγένειά του. Για την επιτυχία της συναυλίας που εκτελέστηκαν ελληνικά και ξένα τραγούδια, έγραψαν πολλοί συμπολίτες. Σας γνωρίζω ότι τα τραγούδια αυτά έχουν ειπωθεί αλλά πριν από 10 χρόνια, οπότε πολύ λίγοι συμπολίτες θα τα θυμούνται. Είπαμε τα ίδια τραγούδια γιατί δεν υπήρχαν στην αγορά άλλα καινούρια και μας έτρωγε η επιθυμία να κάνουμε τη συναυλία.
Δυστυχώς υπήρξε και μία αντίρρηση από συμπολίτη που δεν του άρεσε να τα ξανακούσει ύστερα από 10 χρόνια και τα σχολίασε όχι καλά. Πήρε όμως την πολύ καλή απάντηση από κάποια κυρία, που τον στόλισε όπως έπρεπε και της οφείλω ευχαριστίες.(και τα δύο σχόλια είναι γραμμένα στην εφημερίδα σας την 9/3/87).(Σ3)
Μετά από αυτή την επιτυχία που είχαμε, άρχισαν οι προσκλήσεις για συμμετοχή μας σε φεστιβάλ και σας ενημερώνω ως εξής:
- Συμμετοχή σε διεθνές φεστιβάλ στο Άργος Ορεστικό 4 χρονιές.
- Συμμετοχή σε διεθνές φεστιβάλ στη Θεσσαλονίκη- χορωδία ΟΤΕ 3 χρονιές.
- Συμμετοχή σε διεθνές φεστιβάλ στην Κεφαλλονιά. Ήταν τριήμερο και η πρόσκληση έγινε από τον Μητροπολίτη. Ψάλλαμε μέσα στην εκκλησία του Άγιου Γεράσιμου όλες οι 8 χορωδίες. Η μία ήταν από το Βελιγράδι. Η επιτυχία μας ήταν το τροπάριο της Κασσιανής.
- Πρόσκληση από το Δήμαρχο Διστόμου. Το πρωί της Κυριακής ψάλλαμε στο ναό παρουσία του τότε Υπουργού πολιτισμού, Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος μας συνεχάρη για την απόδοση.
- Συμμετοχή σε φεστιβάλ στην Αταλάντη.
- Συμμετοχή σε φεστιβάλ στο Κιλκίς.
- Συμμετοχή σε φεστιβάλ στη Φλώρινα.
- Συμμετοχή και συναυλία στα Σέρβια.
- Συμμετοχή και συναυλία στην Πτολεμαΐδα.
- Συμμετοχή και συναυλία στη Σιάτιστα.
- Συναυλία στο Ολύμπιο παρουσία του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Σαρτζετάκη.
- Στην Κοζάνη:
Α. συναυλία στο Ολύμπιο για τον καθαρισμό των εικόνων του Ι.Ν Αγίου Νικολάου και μία στον «Φίλιππο» για τον ίδιο σκοπό.
Β. συναυλία μαζί με τη χορωδία του Άργους Ορεστικού, γιατί μας είχαν καλέσει 4 φορές.
- Εκκλησιασμός και συναυλία στον Τύρναβο.
- Συναυλία σε φεστιβάλ στην Καρδίτσα.
- Συμμετοχή σε Φεστιβάλ στα Τρίκαλα με 10 χορωδίες, όπου όλες μαζί εκτός προγράμματος, τραγουδήσαμε το περίφημο «τραγούδι της Ειρήνης» του Λεοντή.
Σε όλα μας τα φεστιβάλ που λάβαμε μέρος, στα τραγούδια πρωτεύοντα ρόλο έπαιζαν αυτά του μεγάλου συνθέτη Γιάννη Δόδουρα (Ανήφορος, Πρωτοτάξιδο, Ρύζι έσπερνα κλπ).
Στην μνήμη του πραγματοποιήθηκε συναυλία από τον κ. Δημόπουλο, από την Πανδώρα που διηύθυνα το διαμάντι του τη «Δυτικομακεδονική ραψωδία» που περιελάμβανε τραγούδια της Δυτικής Μακεδονίας. Η γιορτή έκλεισε με τη χορωδία μας και εκεί τραγουδήσαμε πολλές συνθέσεις του. Δε σας κρύβω ότι δικά του κομμάτια χάρισα σε πολλούς μαέστρους χορωδιώμ που μου τα ζητούσαν επίμονα.
- Συμμετοχή σε θεία λειτουργία στις εκκλησίες Παναγία Δέξια και Μητροπολιτικό Ναό Γρηγορίου Παλαμά και σε συνέχεια συναυλία, μετά από πρόσκληση του Συλλόγου Κοζανιτών Θεσσαλονίκης, δύο φορές. Σε όλες τις εκδηλώσεις που συμμετείχαμε όλα αυτά τα χρόνια, κύριο μέλημά μας ήταν να προβάλλουμε την πόλη μας, γράφοντας «Εκκλησιαστική χορωδία Κοζάνης», διαφημίζοντας έτσι την πόλη μας.
Το λυπηρό είναι ότι όλες τις εμφανίσεις που πραγματοποιήσαμε εκτός Κοζάνης τις αντιμετωπίσαμε «ιδίαις δαπάναις»!!
Κανένας δημοτικός ή δημόσιος φορέας δεν μας χορήγησε όλα αυτά τα χρόνια που υφίσταντο η χορωδία ούτε μία δραχμή.
Αποφασίσαμε τότε και καταθέταμε στον ταμία μας ένα ποσό κατ΄ άτομο το μήνα, και μ΄ αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίσαμε τις υποχρεώσεις μας.
Ευτυχώς οι Δήμαρχοι κ. Παγούνης και κ. Κουκουλόπουλος μας επέτρεψαν να στεγαστούμε στην Πανδώρα για να μην πληρώνουμε τις λειτουργικές δαπάνες.
Όταν μαζευόταν κάποιο ποσό, πραγματοποιούσαμε διάφορες εκδρομές, θα σας αναφέρω μερικές.
Το 1993 του Αγίου Πνεύματος πήγαμε στη Βόρεια Πελοπόννησο. Επισκεφτήκαμε το Αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου όπου θαυμάσαμε την τεχνική του. Υπήρχε πλήθος ξένων τουριστών αν θυμάμαι καλά Ιάπωνες. Στηθήκαμε στο κέντρο του θεάτρου για να δούμε πως ακούγεται η φωνή στους θεατές, πράγμα που μας εντυπωσίασε. Κάποιος χορωδός μας λέει αν γίνεται να πούμε ένα τραγούδι να καταλάβουμε την ακουστικότητα. Μαζευτήκαμε γρήγορα στο κέντρο και τραγουδήσαμε τον «Ανήφορο» του Δόδουρα.
Έγινε πανζουρλισμός, ήρθαν όλοι οι τουρίστες να μας συγχαρούν για την ωραία ακουστικότητα και το θαυμάσιο τραγούδι. Αξέχαστη εμπειρία!
Άλλη μια χρονιά πήγαμε στην Κέρκυρα, προσκυνήσαμε στον Άγιο Σπυρίδωνα και βλέποντας τον Μητροπολίτη, τον παρακαλέσαμε αν γίνεται να ψάλλουμε την Κυριακή στο Ναό. ‘Όταν μας ρώτησε από ποιο μέρος είμαστε και του είπαμε από την Κοζάνη, μας είπε ότι την Κυριακή θα λειτουργήσει στις Μπενίτσες και θα μας περιμένει. Πήγαμε και ψάλλαμε στη λειτουργία μαζί του και επειδή του αρέσαμε, θα τηλεφωνούσε στον Μητροπολίτη μας να τον συγχαρεί για την χορωδία.
Κάναμε και άλλες εκδρομές οικογενειακές με δικά μας φυσικά έξοδα στη Ζάκυνθο, στην Αλεξανδρούπολη, στη Σκιάθο, στη Βέροια, συμμετέχοντας φυσικά στις λειτουργίες του Ναού των πόλεων αυτών, γνωρίζοντας στους κατοίκους ότι είμαστε από την Κοζάνη.
Κάποιος σοφός είπε ότι το νευρικό σύστημα ενός Δήμου είναι τα διάφορα σωματεία που λειτουργούν σ΄αυτόν. Ένα απ΄αυτά ήταν και η χορωδία μας. Αγωνιστήκαμε με το τίποτα, αλλά με όπλο την αγάπη μας για την Κοζάνη, γυρίσαμε σχεδόν τη μισή Ελλάδα λέγοντας τους από πού καταγόμαστε . Έχω την πεποίθηση ότι όλα τα μέλη της χορωδίας βάλαμε ένα λιθαράκι για την ποιοτική εξύψωση της της πόλης μας. Αλλά όλα τα καλά κάποτε τελειώνουν, όπως λέει ο λαός. Χρόνο με το χρόνο η χορωδία μειωνόταν αριθμητικά, γιατί πολλά μέλη με μεγάλη ηλικία αποχωρούσαν από τη ζωή. Η περίπτωση εγγραφής νέων μελών νεαρής ηλικίας αποκλείστηκε για το λόγο ότι εμείς που απομείναμε θέλαμε πλέον να συμμετέχουμε στις θείες λειτουργίες των εκκλησιών, οπότε οι νέοι σε ηλικία δεν το ήθελαν αυτό.
Οι πολύ λίγοι που απομείναμε αγωνιστήκαμε να πούμε για τελευταία φορά το τροπάριο της Κασσιανής, αλλά δεν σταθήκαμε τυχεροί, επειδή αποχώρησαν μερικοί καλοί χορωδοί. Μετά απ΄ αυτό, οι υπόλοιποι πήραμε την απόφαση να σταματήσουμε και να διαλύσουμε τη χορωδία το έτος 2009, ύστερα από 35 χρόνια λειτουργίας.
Λίγο αργά και λυπάμαι γι΄ αυτό, πήρα την απόφαση να γράψω για τη χορωδία έχοντας την πεποίθηση ότι, οι συμπολίτες μας δεν είχαν γνώση του λόγου ύπαρξής της.
Την παρούσα εργασία την έγραψα για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι να γνωρίσει το κοινό της Κοζάνης ότι υπήρξε ένα Σωματείο που υπηρέτησε την πόλη τριάντα πέντε χρόνια, προβάλλοντας την σε μεγάλη περιοχή της Ελλάδος.
Ο δεύτερος λόγος είναι, έστω και τώρα αργά, να τιμήσω όλους τους συναδέλφους της χορωδίας που με τίμησαν ως μαέστρο, γιατί πίστεψαν σε μενα, γι αυτό κι εγώ τους εμπιστεύτηκα γιατί τους άξιζε. Δεν λογάριασαν κόπους, κάναμε δύο πρόβες την εβδομάδα, θυσίασαν πολύ χρόνο από την οικογένειά τους, ερχόταν μετά το κλείσιμο των καταστημάτων τους, οι οδηγοί μόλις έφταναν στο σπίτι τους ερχόταν πρόθυμα στην πρόβα, ήταν πιστέψτε με πολύ συγκινητική η παρουσία τους. Για τους λόγους αυτούς αισθάνομαι μεγάλη υποχρέωση να κάνω δημόσια ένα μνημόσυνο γι΄αυτούς τους καλούς μου φίλους που μας άφησαν και να τιμήσω τους λοιπούς που ζούνε. Θα σας τους απαριθμήσω σε ποια φωνή ήταν ο καθένας:
ΤΕΝΟΡΟΙ
Βαλταδώρος Νικόλαος
Βόντσας Γεώργιος
Δεληγιαννίδης Άγγελος
Δίκος Δημήτριος
Κορκάς Νικόλαος
Κυριακού Χαρίσιος
Σιακαβάρας Σπυρίδων
Κοκκαλιάρης Ευθύμιος
Μπαντώλας Νικόλαος
Τσιανάκας Μιχαήλ
Τσιανάκας Στέφανος
Χριστοδούλου Αστέριος
ΒΑΡΥΤΟΝΟΙ
Γαβατίδης Χρυσόστομος
Γκαντιάς Στέργιος
Γερασόπουλος Άρης
Γκουζγκούνης Νικόλαος
Δράμαλης Σαράντης
Δρίζης Δημήτριος
Θεοδοσίου Γεώργιος
Καρανάνος Αθανάσιος
Μέλλιος Κωνσταντίνος
Μούρτζιος Κωνσταντίνος
Καλύβας Νικόλαος
Παγκαρλιώτας Ευστάθιος
Παναγιωτίδης Ευγένιος
Παρδάλης Νικόλαος
Τιτέλης Ιωάννης
Χαλβατζής Γεώργιος
Χατζηδάμος Γεώργιος
ΣΕΚΟΝΤΟΙ
Αράπογλου Θεόδωρος
Βαρδάκας Θεόδωρος
Γαζής Ευάγγελος
Γκαντιάς Δημήτριος
Καραμάρκος Θεόδωρος
Κώστας Ιωάννης
Μαλούτας Ιωάννης
Μαλούτας Στέργιος
Πάπιστας Γεώργιος
Πούχιας Αθανάσιος
Ρεπανάς Κώστας
Στογιάννης Νικόλαος
Τσουμής Γεώργιος
Φασνάκης Κωνσταντίνος
ΜΠΑΣΟΙ
Αποστολίδης Δημήτριος
Αργυρόπουλος Κωνσταντίνος
Καραγιαννίδης Πλούταρχος
Κόκκας Ελευθέριος
Κοντογούνης Δημήτριος
Μαλούτας Λουκάς
Μπίκας Νικόλαος
Πεσλής Κωνσταντίνος
Σιαλβέρας Γεώργιος
Σταλικόπουλος Αθανάσιος
Χαντζιάρας Κωνσταντίνος
Τελειώνοντας θέλω να υπενθυμίσω τον φίλτατο Τάκη ότι χορωδίες υπάρχουν και σήμερα. Ευτυχώς πολλοί σύλλογοι δημιούργησαν και διατηρούν χορωδίες και με τον τρόπο αυτό συνεχίζουν την παράδοση και ποιοτική άνοδο της πόλης μας, στο μέτρο του δυνατού. Υπάρχουν όμως και συγκροτημένες χορωδίες στην πόλη μας που ασχολούνται με πιο σοβαρή μουσική συμβάλλοντας με τον τρόπο τους στην ποιοτική άνοδο της Κοζάνης. Όλες αυτές τις εύχομαι μακροημέρευση και να έχουν πάντα επιτυχίες στις εμφανίσεις τους.
Με τιμή
Πάρις Καραχάλιος
Πρώην Μαέστρος της Χορδωδίας «Ο Άγιος Νικόλαος»
Πρώην Αρχιμουσικός της Φιλαρμονικής «Πανδώρα»
Πρώην Δημοτικός Σύμβουλος
Σ1 Δευτέρα 28/4/1986 εφημερίδα Ο Χρόνος
Σ2 Τελικά τα πήραμε με όλο το αρχείο, όμως πολύ αργά, ήδη είχε γίνει η συναυλία.
Σ3 Σχολιασμός του κυρίου στο Χρόνο 23/2/86 και απάντηση από την κυρία σε φύλλο της εφημερίδας σας στις 9/3/87.
