Αναφορά σε δηλώσεις, ζητήματα μισαλλοδοξίας, πολιτισμού και ελευθερίας της έκφρασης
Τον προβληματισμό του για τον δημόσιο λόγο που αναπτύχθηκε κατά την περίοδο των Χριστουγέννων και τις ημέρες που ακολούθησαν διατυπώνει, με εκτενές κείμενό του, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Ν.Ε. Π.Ε. Κοζάνης, επισημαίνοντας ότι αντί για μηνύματα αγάπης, κατανόησης και αλληλεγγύης, καταγράφηκαν τοποθετήσεις και παρεμβάσεις που, όπως αναφέρει, άφησαν «βαριά σκιά μισαλλοδοξίας και αυταρχισμού» στον δημόσιο διάλογο.
Στο κείμενο σημειώνεται ότι πρόσφατα περιστατικά με δηλώσεις ιεραρχών και παρεμβάσεις αιρετών δεν αντιμετωπίζονται ως μεμονωμένα γεγονότα, αλλά εντάσσονται, κατά την άποψη της οργάνωσης, σε ένα ευρύτερο κλίμα που επιχειρεί να κανονικοποιηθεί στον δημόσιο λόγο. Κοινό στοιχείο αυτών των παρεμβάσεων χαρακτηρίζεται η προσπάθεια επιβολής μιας μοναδικής «ορθής» ταυτότητας – θρησκευτικής, εθνικής ή πολιτισμικής – και η παρουσίαση κάθε διαφορετικής έκφρασης ως απειλής.
Ειδική αναφορά γίνεται στις δηλώσεις του Μητροπολίτη Κοζάνης, όπου, σύμφωνα με το κείμενο, η σύγκριση της ανθρώπινης αξίας με τη στάση της κοινωνίας απέναντι στα ζώα δεν συμβάλλει στην προαγωγή του σεβασμού προς τον άνθρωπο, αλλά καλλιεργεί έναν ψευδή ηθικό διχασμό. Όπως επισημαίνεται, αντί να αναδεικνύεται η αλληλεγγύη ως καθολική αξία, τίθεται ένα τεχνητό δίλημμα που διαχωρίζει τους πολίτες με βάση ένα αυστηρό πρότυπο «ορθότητας», με αποτέλεσμα –κατά την εκτίμηση του συντάκτη– να βαθαίνουν κοινωνικές πληγές και να ενισχύονται συναισθήματα φόβου και απαξίωσης.
Αντίστοιχη κριτική διατυπώνεται για τοποθετήσεις του Μητροπολίτη Ξάνθης σχετικά με τις Θρακικές Λαογραφικές Εορτές και τη συμμετοχή μουσικού συγκροτήματος που χαρακτηρίστηκε συλλήβδην ως «νεοπαγανιστικό». Στο κείμενο αναφέρεται ότι τέτοιες τοποθετήσεις αποτυπώνουν καχυποψία απέναντι στον πολιτισμό ως ζωντανή και εξελισσόμενη διαδικασία, αντιμετωπίζοντας την τέχνη και τη μουσική όχι ως πεδία διαλόγου και δημιουργίας, αλλά ως ιδεολογικά εργαλεία που πρέπει να ελεγχθούν. Κατά την ίδια οπτική, η διαφορετική αισθητική ή η πειραματική προσέγγιση της παράδοσης μετατρέπονται σε στοιχεία «ενοχοποίησης», με αποτέλεσμα ο πολιτισμός να χρησιμοποιείται ως μηχανισμός αποκλεισμού αντί για μέσο σύνδεσης.
Το κείμενο αναφέρεται επίσης στο περιστατικό της Φλώρινας, όπου, όπως σημειώνεται, υπήρξε παρέμβαση δημάρχου για τη διακοπή ερμηνείας τραγουδιού σε σλαβική γλώσσα. Το γεγονός αυτό περιγράφεται ως παράδειγμα απροκάλυπτης μισαλλοδοξίας, καθώς η γλώσσα και η μουσική, σύμφωνα με την τοποθέτηση, λογοκρίθηκαν στο όνομα μιας «καθαρής» ταυτότητας, με την εξουσία να χρησιμοποιείται για τη φίμωση καλλιτεχνών στον δημόσιο χώρο. Όπως αναφέρεται, το μήνυμα που εκπέμπεται είναι ότι ό,τι δεν εντάσσεται στο κυρίαρχο αφήγημα δεν έχει θέση στη δημόσια σφαίρα.
Σύμφωνα με το κείμενο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Ν.Ε. Π.Ε. Κοζάνης, τέτοιες πρακτικές συνδέονται με τη σταδιακή καλλιέργεια φανατισμού στην κοινωνία, όχι μέσω ακραίων συνθημάτων, αλλά μέσω της νομιμοποίησης του αποκλεισμού και της διάκρισης ανάμεσα σε «δικούς μας» και «ξένους», «ορθούς» και «λανθασμένους». Επισημαίνεται ότι όταν θεσμοί όπως η Εκκλησία ή η Τοπική Αυτοδιοίκηση αξιοποιούν το κύρος τους για να επιβάλουν μία και μοναδική κοσμοαντίληψη, η διαφορετικότητα παρουσιάζεται ως απειλή και όχι ως πλούτος.
Το κείμενο καταλήγει ότι μια δημοκρατική κοινωνία δεν φοβάται τη διαφωνία, την πολυφωνία και την πολιτισμική ποικιλία, αλλά τις θεωρεί θεμέλια της συνοχής της. Ο σεβασμός στον άνθρωπο, στην τέχνη και στην ελευθερία της έκφρασης, όπως σημειώνεται, δεν αποδυναμώνει την κοινωνία, αλλά τη θωρακίζει απέναντι στον φόβο και τον φανατισμό, υπογραμμίζοντας ότι όπου κυριαρχεί η μισαλλοδοξία, η δημοκρατία υποχωρεί.
