Συζήτηση πραγματοποιήθηκε στη Βουλή την Παρασκευή με αφορμή επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή Φλώρινας κ. Γιάννη Αντωνιάδη προς τον υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Π. Σκουρλέτη σχετικά με την παροχή δωρεάν ηλεκτρικού ρεύματος, τις νέες προσλήψεις στη ΔΕΗ, το μέλλον των λιγνιτωρυχείων, και τις μονάδες της περιοχής.
Ο κ. Αντωνιάδης ανέφερε τα εξής:
Κύριε Υπουργέ, η περίπτωση της Φλώρινας είναι κλασική περίπτωση των χωρών της Λατινικής Αμερικής. Οι Φλωρινιώτες κατοικούν πάνω σε πλούτο δισεκατομμυρίων, ο πλούτος αυτός διαχέεται σε όλη την Ελλάδα και οι κάτοικοι είναι φτωχοί και άνεργοι.
Γνωρίζετε ότι πλασματικά η περιφέρεια δυτικής Μακεδονίας βρίσκεται στις τρεις πλουσιότερες περιφέρειες της Ελλάδας, γιατί η παραγωγή ενεργειακού ρεύματος χρεώνεται εκεί. Έχουμε αυξημένο κατά κεφαλήν εισόδημα και ουσιαστικά όλα αυτά είναι πλασματικά.
Το αποτέλεσμα είναι να χάνουμε εκατομμύρια από το ΕΣΠΑ, να χάνουμε χιλιάδες θέσεις από τα προγράμματα καταπολέμησης της ανεργίας, να χάνουμε ποσοστό από την επιδότηση του αναπτυξιακού νόμου κι όλα αυτά χωρίς να φταίει κανείς και σε τίποτα.
Επίσης, η ΔΕΗ, όπως γνωρίζετε πολύ καλά, επιδοτεί την ηλεκτροδότηση των νησιών με πάνω από 700 εκατομμύρια και καλώς κάνει. Επιδοτεί και συνεισφέρει σε εκατοντάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας στο κοινωνικό τιμολόγιο. Το τραγελαφικό, όμως, είναι ότι επιδοτεί όλη την Ελλάδα, γιατί το ρεύμα από τη Φλώρινα για να φτάσει στην Αθήνα από 5 λεπτά η κιλοβατώρα κοστίζει 15 λεπτά και στην Κρήτη 55 λεπτά. Οι μόνες περιοχές, οι οποίες δεν επιδοτούνται, είναι αυτές οι οποίες παράγουν ρεύμα.
Τι λέμε, λοιπόν; Για όλες αυτές οι αδικίες, για τις οποίες ευθύνες έχουν και οι προκάτοχοί μου και οι τοπικοί άρχοντες, γιατί ποτέ δεν το ανέδειξαν αυτό και δεν όφειλε κανένας Υπουργός να το γνωρίζει, λέμε δύο πράγματα, δύο αντισταθμιστικά εκ των ουκ άνευ: Θέλει η περιοχή δωρεάν ηλεκτρικό ρεύμα, δηλαδή τα νοικοκυριά, οι αγρότες, οι επιχειρηματίες. Για δε τους αγρότες και τους επιχειρηματίες, πάνω από ένα ποσοστό, να παρέχεται το 50%. Για δε τις θέσεις, τις οποίες χάνουμε από τα προγράμματα για την καταπολέμηση της ανεργίας, η ΔΕΗ να παίρνει κατ’ έτος χίλια δίμηνα ή οκτάμηνα όσο η ανεργία είναι πάνω από 10%. Κάποιος πρέπει να τα αναπληρώσει αυτά, τα οποία χάνουμε αδίκως.
Αυτά τα δύο είναι πολύ βασικά, κύριε Υπουργέ, γιατί σας λέω ότι δεν αναφέρω τ’ άλλα. Ο τουρισμός πλήττεται εξαιτίας των καμινάδων και όλων αυτών των κρατήρων. Ποιος τουρίστας θα έλθει να δει τις ομορφιές, όταν απέναντί του είναι αυτοί οι κρατήρες και το καλοκαίρι έχουμε τηn ανεμοθύελλα της Σαχάρας. Επίσης, πλήττεται και η αγροτική παραγωγή. Ποια προϊόντα κάτω από τις καμινάδες και δίπλα στα ορυχεία θα πωληθούν στους καταναλωτές;
Έρχομαι στις ερωτήσεις: Θέλουμε, κύριε Υπουργέ, καθαρές απαντήσεις ή, εν πάση περιπτώσει, τι σκέφτεστε να κάνετε με τα ορυχεία της περιοχής. Το Κλειδί αύριο μπορεί ν’ ανοίξει. Τι γίνεται με τη Βεύη; Τι γίνεται με τα λιγνιτωρυχεία της Λακκιάς και, βεβαίως, τι γίνεται με τα λιγνιτωρυχεία της Άχλας, που θα πω στη δευτερολογία;
Επίσης, δύο πολύ σημαντικά ερωτήματα είναι: Τι γίνεται με τον ΑΗΣ Μελίτη 2; Είναι στα σχέδια του Υπουργείου να προχωρήσει στην ανέγερση; Τι θα γίνει με τον ΑΗΣ του Αμυνταίου Φιλώτα, που βλέπετε ότι σταμάτα, ανάβει σβήνει; Είναι κοστοβόρος αυτή η διαδικασία, αφού είναι σε ελάχιστη λειτουργία. Τέλος, θα γίνει υγρή αποθείωση;
Ο κ. Σκουρλέτης απάντησε τα εξής:
Κύριε Αντωνιάδη, άκουσα με πολύ ενδιαφέρον το αίτημά σας για δωρεάν ρεύμα στη δυτική Μακεδονία. Θα ήθελα να το καταθέσετε στον Πρόεδρό σας, να το υιοθετήσει η Νέα Δημοκρατία, αφού προηγουμένως μας πει γιατί δεν το έκανε τόσες δεκαετίες και να το συζητήσουμε. Είναι μια καινούρια πρόταση.
Εν πάση περιπτώσει, ας είμαστε κάπως πιο σοβαροί στα πραγματικά και οξυμένα προβλήματα της περιοχής.
Κατ’ αρχάς, σε σχέση με τους ανέργους, ξέρετε ότι υπάρχουν τα κριτήρια της εντοπιότητας στους οκταμηνίτες που παίρνει η ΔΕΗ. Σημασία έχει αυτό το σύστημα να μην είναι διαβλητό. Να σπάσουμε τα συστήματα αυτά, τα οποία ήταν σε άμεση σχέση με το πολιτικό σύστημα της περιοχής, που σχετιζόταν με τα δύο πρώην μεγάλα κόμματα του δικομματισμού, τα οποία ήλεγχαν τον τρόπο και το ποιοι θα πηγαίνουν σε αυτά τα οκτάμηνα. Άρα, πρέπει να υπάρχουν διαφάνεια, καθαροί όροι και αδιάβλητες διαδικασίες.
Δεύτερον, μιλάτε για το Κλειδί και τη Βεύη. Η αξιοποίηση αυτών των κοιτασμάτων είναι σε άμεση συνάρτηση με τη συνολική ζήτηση ενέργειας και με τον σχεδιασμό στης ΔΕΗ. Δεν είναι μόνο να ανοίγουμε τρύπες για να ανοίγουμε, όταν μάλιστα αυτό –όπως γνωρίζετε πολύ καλά- είναι μια υπόθεση, η οποία έχει έντονο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Άρα, από τη στιγμή που θα είναι βιώσιμη η εκμετάλλευση των συγκεκριμένων λιγνιτωρυχείων, προφανώς και είναι μέσα σε έναν μεσομακροπρόθεσμο σχεδιασμό.
Όμως, όταν βλέπετε ότι λόγω της ύφεσης τα τελευταία χρόνια έχουμε μια υποχώρηση της ζήτησης ενέργειας, προφανώς δεν θα κάνουμε κινήσεις οι οποίες θα οδηγήσουν στη χρεωκοπία της ΔΕΗ, η οποία με τη σειρά της θα μετακυλήσει τα οικονομικά της προβλήματα στα τιμολόγια που πληρώνετε εσείς και εγώ. Το αντιλαμβάνεστε αυτό. Και φαντάζομαι ότι εσείς που είστε από τον χώρο της πλήρους υπεράσπισης της αγοράς και της λογικής της, πρέπει να τα υπολογίζετε αυτά τα πράγματα. Σημασία, λοιπόν, έχει να έχουμε αξιόπιστες και φθηνές υπηρεσίες προς τον κόσμο.
Σε ό,τι αφορά στην Αχλάδα, που από τον Δεκέμβριο έχει σταματήσει, υπάρχει μια συγκεκριμένη σύμβαση. Ποιοι είναι, όμως, οι όροι αυτής της σύμβασης; Τι στοιχίζει για τη ΔΕΗ; Πώς μπορεί να είναι τελικά παραγωγικό το μετάλλευμα που υπάρχει μέσα εκεί; Ή θα κάνουμε το χατίρι διαφόρων μεγαλοεργολάβων; Τι είδους τοπικά συμφέροντα υπάρχουν εκεί;
Για όλα αυτά υπάρχει ανάγκη συζήτησης. Την προηγούμενη και την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα έκανα δύο συναντήσεις με τον Δήμο της Φλώρινας, με το Εργατικό Κέντρο και με τους εκπροσώπους της εταιρίας και την εβδομάδα αμέσως μετά το Πάσχα θα συναντηθούμε με τη διοίκηση της ΔΕΗ για να δούμε ακριβώς αυτά τα ζητήματα, που σχετίζονται πρωτίστως με το ορυχείο της Αχλάδας.
Βλέπετε, λοιπόν, ότι δεν αρκεί απλά και μόνο να καταθέτουμε στις συζητήσεις έναν προβληματισμό αλλά σημασία έχει να βλέπουμε τη συνολική εικόνα και να κάνουμε σταθερά βήματα.
Η ΔΕΗ βρίσκεται σε μια καμπή αυτή τη στιγμή, ακριβώς λόγω των αλλαγών στο χώρο της ενέργειας και πρέπει να σταθεί στα πόδια της.
Λέτε, για παράδειγμα, για την Μελίτη 2. Προφανώς πρέπει να γίνει η «Μελίτη 2». Αλλά, αυτό πρέπει να συνδυαστεί με αντικατάσταση άλλων παλαιών ενεργοβόρων και απαξιωμένων, απηρχαιωμένων μονάδων.
Δεν μπορείτε, λοιπόν, να μου λέτε και το Αμύνταιο και η Μελίτη 2. Έτσι δεν είναι; Ξέρετε ότι κάθε μονάδα, ανάλογα με το πόσο παλιά είναι, έχει αντίστοιχη αποδοτικότητα και επιβαρύνει αντίστοιχα το περιβάλλον.
Όμως, η επιβάρυνση του περιβάλλοντος δεν γίνεται γενικά και αόριστα. Κοστολογείται. Υπάρχουν τα πιστοποιητικά των ρύπων από τις εκλύσεις του διοξειδίου του άνθρακα.
Συνεπώς, όλες αυτές τις παραμέτρους, εσείς που είστε Βουλευτής καταγόμενος από την περιοχή πρέπει πρωτίστως να τις λαμβάνετε υπ’ όψιν σας όταν καταθέτετε ερωτήσεις.
Μας ενδιαφέρει, λοιπόν, η ΔΕΗ και να διατηρήσει τον δημόσιο χαρακτήρα της και να έχει μια τέτοια στρατηγική στο πλαίσιο της απελευθέρωσης της αγοράς, ώστε να παραμείνει ισχυρή. Αυτό μπορεί να το κάνει και εξορθολογίζοντας το κόστος λειτουργίας της και εκσυγχρονίζοντας τον τρόπο λειτουργίας της αλλά αναπτύσσοντας και μια στρατηγική συμμετοχών πλέον και άλλων φορέων για νέες επενδύσεις.
Μέσα από μια τέτοια προσέγγιση βλέπουμε και τη Μελίτη 2, που θα της επιτρέψουμε πράγματι να αντισταθεί στις προτάσεις του βάρβαρου νεοφιλελευθερισμού, όπως ήταν η «μικρή ΔΕΗ», που το κόμμα σας την ψήφισε και ευτυχώς το κίνημα και ο ΣΥΡΙΖΑ την κατήργησαν στην πράξη.
