Γρα-Γρου
Τ. Ζαφειριάδης, Γ. Παλαβός
εικονογράφηση: Θ. Πέτρου
μουσική σύνθεση: Μ. Σιγανίδης
Ίκαρος, 2017
96 σελ.
«Στο Βέρμιο, έξω από το χωριό Καστανιά, το εστιατόριο “Γρα-Γρου” ορίζει το πέρασμα από την Κεντρική στη Δυτική Μακεδονία. Πολλοί περνούν αποκεί, λίγοι όμως προσέχουν, χαμένο στην ομίχλη, ένα τοξωτό γεφύρι στην άκρη του δρόμου. Κανένας δεν ξέρει πού οδηγεί. Όσοι το βλέπουν, έχουν τον λόγο τους. Ένα πρωί μια κοπέλα φτάνει στο “Γρα-Γρου” με σκοπό να περάσει το γεφύρι. Καθώς διστάζει να το διασχίσει, ενώ περιμένει στο εστιατόριο, γνωρίζεται με τους θαμώνες και ακούει τις αφηγήσεις τους. Οι μήνες περνούν. Στο μεταξύ ο νέος δρόμος που παρακάμπτει την Καστανιά ετοιμάζεται να ανοίξει. Η ηρωίδα πρέπει να πάρει την απόφασή της.
Το graphic novel των Τάσου Ζαφειριάδη, Γιάννη Παλαβού και Θανάση Πέτρου ξετυλίγει μια ατμοσφαιρική ιστορία, όπου η παράδοση τέμνεται με το σήμερα και η ρεαλιστική αφήγηση υπονομεύεται από στοιχεία του φανταστικού. Με φόντο το ομώνυμο εστιατόριο, σημείο αναφοράς για τη Βόρεια Ελλάδα επί μια ολόκληρη εποχή, το “Γρα-Γρου” φιλοτεχνεί μια γοητευτική πινακοθήκη χαρακτήρων λίγο πριν ο καθένας τους διαλέξει το “μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Όχι”.
Η έκδοση συνοδεύεται από πρωτότυπη μουσική που συνέθεσε ο Μιχάλης Σιγανίδης.»
Στο κόμικ «Γρα-Γρου» αναβιώνουν αναμνήσεις της Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με το παλιό εστιατόριο να στέκει σαν σύνορο δύο κόσμων. Για όσους όμως είναι από τη Βόρεια Ελλάδα ή έχουν ζήσει εκεί, το «Γρα-Γρου» αποτελεί σύμβολο μιας παλιάς εποχής.
Λέει ο Γιάννης Παλαβός: «Ήταν ένα μικρό εστιατόριο στην παλιά εθνική οδό Βέροιας-Κοζάνης. Χτίστηκε το 1925 έξω από το χωριό Καστανιά, στο Βέρμιο, από Σανταίους πρόσφυγες. Άλλαξε διάφορες χρήσεις: αρχικά ήταν χάνι, έπειτα κουρείο και τελικά έγινε εστιατόριο ονομαστό στη Βόρεια Ελλάδα. Επί ογδόντα χρόνια, το “Γρα-Γρου” ήταν το διάλειμμα για αναρίθμητους οδηγούς από τις ατέλειωτες στροφές του Βερμίου. Ήταν κάτι σαν καταφύγιο. Από κει περνούσαν καθημερινά εκατοντάδες αυτοκίνητα έως το 2004, οπότε άνοιξε η Εγνατία Οδός και το κτίριο κατεδαφίστηκε. Δεν υπάρχει ταξιδιώτης που να μην το νοσταλγεί.»
Τι έμαθα περπατώντας στον κόσμο
Λένα Διβάνη
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2017
352 σελ.
«Όταν τελειώσεις σχολείο και πανεπιστήμιο, φίλε αναγνώστη, ένας τρόπος υπάρχει να συνεχίσεις την εκπαίδευσή σου: να ξεβολευτείς. Να αφήσεις τον καναπέ και να αρπάξεις σακίδιο, μποτάκια και διαβατήριο. Να αγαπήσεις τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, τις άγνωστες λέξεις, τον ύπνο σε σκηνή, τις παράξενες φάτσες, τις αναπάντεχες συναντήσεις. Να φτάσεις στην εκρηκτική Βενεζουέλα του ετοιμοθάνατου Τσάβες, στη σέξι Κούβα όπου όλα αλλάζουν εκτός από τη λατρεία του Τσε, στην προβιομηχανική Αιθιοπία των κομμένων κλειτορίδων, στο Βιετνάμ όπου ο σκύλος είναι σπουδαίος μεζές, στη Γη του Πυρός όπου ο Δαρβίνος εμπνεύστηκε τη θεωρία του, στη Νέα Ζηλανδία των Μαορί όπου το νερό τρέχει ανάποδα, για να δεις τον κόσμο ανάποδα: όχι μόνο πόλεις, που είναι σκέτη βιτρίνα – για να δεις όλη την αλήθεια, πρέπει να πας και στα χωριά και στα βουνά. Μην τρομάζεις, δεν χρειάζεται να είσαι αθληταράς. Όποιος θέλει να ανεβεί ανεβαίνει.
Εγώ το πρωτόκανα πριν από δεκαέξι χρόνια – θα δεις πώς και γιατί. Αποφάσισα λοιπόν να κλείσω σ’ ένα βιβλίο τις πιο αστείες, μαύρες, απροσδόκητες ιστορίες που με συνάντησαν όσο περπατούσα στα βουνά και στις πόλεις του κόσμου. Είπα να σου διηγηθώ τι έπαθα και τι έμαθα, μήπως την επόμενη φορά έρθεις κι εσύ.»
H γνωστή συγγραφέας μιλά θαρρετά για τη φορά που έφτασε κοντά στον θάνατο, τη σεξουαλική παρενόχληση που έχει δεχτεί, την εμπειρία της στο ΔΣ της ΕΡΤ, τα ταξίδια, την Ιστορία και την απόφασή της να μην κάνει ποτέ οικογένεια.
Η Λένα Διβάνη γεννήθηκε το 1955 στον Βόλο και είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιστορίας της Εξωτερικής Πολιτικής στη Νομική Σχολή Αθηνών. Εκτός από τις ιστορικές μελέτες της, έχει δημοσιεύσει μία συλλογή διηγημάτων και τέσσερα μυθιστορήματα. Το πρώτο της μυθιστόρημα έχει μεταφραστεί στα ισπανικά και κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο “Alfaguara Global” και στα ιταλικά από τον εκδοτικό οίκο “Crocetti”. Διηγήματά της έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά και τα πολωνικά. Επίσης, έχει εκδώσει τέσσερα βιβλία για παιδιά και έναν τόμο με τα θεατρικά της έργα που παίχτηκαν στο “Τρένο στο Ρουφ” και στην “Πειραματική Σκηνή Τέχνης”, στη Θεσσαλονίκη. Συνεργάστηκε με το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού σε θέματα ομογένειας. Θήτευσε ως αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου και του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου. Είναι ιδρυτικό μέλος της Εθνικής Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και μέλος του ΔΣ της ΕΡΤ.
