Της Σταματίας Γκαραλιάκου, επικοινωνιολόγου
«Αυτός που γράφει για την επικαιρότητα έχει, αντίθετα, να κάνει με ένα τρελοκομείο όπου μόλις σημειώθηκε εξέγερση, όπου μόλις ξέσπασε πυρκαγιά, όπου πλημμύρισε το υπόγειο και όπου η κατάσταση αλλάζει ανά πεντάλεπτο» έλεγε ο Ρίσαρντ Καπισίνσκι στο βιβλίο του «Η Αυτοπροσωπογραφία ενός ρεπόρτερ». Ένας πολεμικός ανταποκριτής που βρέθηκε στην καρδιά του πολέμου, ρίσκαρε τη ζωή του για τα μεγάλα ιδανικά και πρόσφερε ένα ξεχωριστό ρεπορτάζ.
Το δημοσιογραφικό ταξίδι ανά τον κόσμο είναι ένα δύσκολο, θανατηφόρο και μοναχικό ταξίδι. Βρίσκεσαι μέσα στη μάχη, καταγράφεις και παράλληλα αγωνιείς για τη ζωή σου. Το να λες τα γεγονότα, όπως ακριβώς συμβαίνουν, χωρίς να επηρεάζεσαι από διάφορες ειδήσεις και απόψεις του καναπέ που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, είναι πολύ δύσκολο και ειδικά σήμερα. Σίγουρα κάποιες ειδήσεις ακούγονται παλιές, όμως, δεν είναι ανακυκλώσιμες.
Στην εποχή του Καπισίνσκι, η δημοσιογραφία και συγκεκριμένα το ρεπορτάζ ήταν δύσκολο, εξουθενωτικό, αλλά πάντα αληθινό. Αν αναλογιστούμε τις δυσκολίες της εποχής, την απουσία της τεχνολογίας και τις κακουχίες που επικρατούσαν, λίγοι θα ήταν οι πραγματικοί ανταποκριτές και έτσι είναι αφού όπως ο ίδιος αναφέρει, λίγοι είναι οι άνθρωποι που κάνουν ρεπορτάζ σε διεθνή κλίμακα, οι περισσότεροι προτιμούν να αποσυρθούν και να γίνουν διευθυντές.
Σήμερα, η ανταπόκριση ενός γεγονότος είναι πιο εύκολη. Επικίνδυνη μεν, γιατί βρίσκεσαι σε μία χώρα με πόλεμο, αλλά με όλες τις ευκολίες και τις ανέσεις γύρω σου. Κάποιες φορές εξακριβώνεις τις πληροφορίες που διαβάζεις και αναπαράγεις, άλλες πάλι όχι. Η κεκτημένη ταχύτητα, τα μηχανάκια της AGB και η προσέλκυση της προσοχής σε ωθούν να υιοθετήσεις διαφορετικές τακτικές.
Δεν είναι λίγες οι φορές που οι ρεπόρτερ έριξαν αρκετή σάλτσα στα λεγόμενά τους, εξέφρασαν αμέτρητες απόψεις και φημολογίες για να καλύψουν τον απαιτούμενο χρόνο και κυκλοφόρησαν φωτογραφίες μιας άλλης εποχής, πλαισιώνοντας έτσι τα κείμενά τους.
Είναι αυταπόδεικτο πλέον, ότι σε αυτό το επάγγελμα και ειδικά σε αυτή τη θέση του ανταποκριτή, χρειάζεται να είσαι εμφορούμενος τόσο από γνώσεις και εξυπνάδα όσο και από τύχη. Είσαι σε μία εμπόλεμη ζώνη και δεν γνωρίζεις αν θα επιστρέψεις. Ο ίδιος επέστρεψε με σωματικά και ψυχικά τραύματα, με το δημοσιογραφικό τέλεξ και το σημειωματάριο του. Μακάρι οι νέοι ανταποκριτές και γενικά οι δημοσιογράφοι να έχουν τον ίδιο ζήλο και μεράκι για τη δουλειά τους. Μια δημοσιογραφία πραγματική και καθαρή.
