Της Αγνής Τσίπου, εκπαιδευόμενης στην ειδικότητα Δημοσιογραφίας/ Συντάκτες και Ρεπόρτερ του ΔΙΕΚ Κοζάνης
Ο Αντώνης Ρεπανάς είναι δημοσιογράφος με καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη και συνεργάζεται με πολλά ξένα διεθνή μέσα. Έχει βραβευθεί από το ίδρυμα Μπότση για την ερευνητική του δημοσιογραφία, ενώ είναι συνιδιοκτήτης του site human stories.
Ο λόγος που βρεθήκαμε μαζί του είναι για να μας μιλήσει για την κάλυψη της προσφυγικής κρίσης και τις εμπειρίες του από την Ειδομένη, τα νησιά του Αιγαίου και τον Έβρο.
Ειδόμενη η ντροπή της Ελλάδας, αλλά όχι των Ελλήνων
Η λειτουργία του καμπ της Ειδομένης ήταν η ντροπή της Ελλάδας και της Ευρώπης κατά το διάστημα μεταξύ 2015-2016, τονίζει ο κ. Ρεπανάς. Τα σύνορα των Ευρωπαϊκών χωρών έκλειναν το ένα μετά το άλλο, με αποτέλεσμα οι πρόσφυγες και οι μετανάστες να εγκλωβίζονται στην χώρα μας. Ξεχωρίζει ως σημαντική στιγμή την κοινή δήλωση της Ευρωπαϊκής ένωσης με την Τουρκία το Μάρτιο του 2016, οπότε και άρχισαν να μειώνονται οι ροές.
«Στην Ειδομένη ένιωσα πολύ περήφανος για τους Έλληνες, έβλεπα απλούς ανθρώπους να έρχονται από τα γύρω χωριά για να βοηθήσουν τους προσφυγές. Σ’ ένα κοντινό χωριό τον Ευρωπό, ο φούρναρης του χωριού φιλοξενούσε σπίτι του το διάστημα εκείνο δυο οικογένειες προσφύγων. Το μεσημέρι έστρωναν τραπέζι όλοι μαζί, είναι συγκινητικό να βλέπεις ανθρώπους του μεροκάματου να μοιράζονται ότι έχουν» θυμάται ο Ρεπανάς.
Αυτό, ωστόσο, σιγά-σιγά άλλαξε γιατί ο κόσμος κουράστηκε και το κλίμα άλλαξε και στις τοπικές κοινωνίες. Οι άνθρωποι εγκαταλείφθηκαν στη μοίρα τους. Στα δύσκολα προβλήματα δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Σαφώς και θα μπορούσαν να υπάρχουν αν το ήθελαν όλοι. Ένας Γάλλος φιλόσοφος λέει «τα λύτρα που πρέπει να πληρώνει η κακία στην αρετή λέγονται υποκρισία». Αυτό ταιριάζει στην περίπτωση του προσφυγικού λέει χαρακτηριστικά ο κ. Ρεπανάς. Στο προσφυγικό η υποκρισία περισσεύει από όλους.
Επαναπροωθήσεις
Η σημερινή κυβέρνηση σκληραίνει τα μέτρα με τις επαναπροωθήσεις τόσο στον Έβρο, όσο και στα νησιά. Στον Έβρο είναι δύσκολο να μετρηθούν και να ελεγχθούν οι ροές. Αυτοί που καταφέρνουν να περάσουν τα σύνορα του Έβρου, περπατάνε μέχρι την Θεσσαλονίκη και προσπαθούν χωρίς να καταγραφούν να φτάσουν στις Βόρειες χώρες. Συνήθως φτάνουν μέχρι την Βοσνία σχετικά εύκολα, το πέρασμα τους όμως στα σύνορα με την Κροατία είναι δύσκολο και εγκλωβίζονται περιγράφει ο κ. Ρεπανάς.
Το προσφυγικό εργαλειοποιείται από την Τουρκία, αλλά και από άλλες χώρες και χρησιμοποιείται ως μέσο για να επιτευχθούν συμφέροντα.
Σύμφωνα με τον κ. Ρεπανά, οι διακινητές εξαπατούν τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, λέγοντας τους ότι από την Ελλάδα σε 6 μήνες θα βρίσκονται στη Γερμανία εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη τους. Οι πρόσφυγες με την σειρά τους δεν εμπιστεύονται τα μέσα, ούτε τις ΜΚΟ παρά μόνο τους διακινητές.
Οι νεκροί του Έβρου
Ο Έβρος είναι μια δύσκολη στρατιωτική ζώνη διακοσίων χιλιομέτρων, αρκετοί πρόσφυγες στην προσπάθεια τους να περάσουν το ποτάμι του Έβρου πνίγονται ή πεθαίνουν από υποθερμία. Πέρσι βρέθηκαν 46 νεκροί από πνιγμό, αλλά αυτοί είναι που βρήκαν τονίζει ο κ. Ρεπανάς, ενώ κανείς δεν ξέρει πόσοι είναι αυτοί που δεν βρέθηκαν και δεν θα βρεθούν ποτέ. Συνήθως περπατάνε όλο τον ορεινό όγκο της Ροδόπης και φτάνουν μέχρι την Κομοτηνή, όπου εκεί τους περιμένουν διακινητές ή περπατούν με τα πόδια προς Θεσσαλονίκη.
Η ψυχολογία της κάλυψης του προσφυγικού
Όσοι δημοσιογράφοι ασχολήθηκαν με το προσφυγικό έχουν επηρεαστεί ψυχολογικά, δεν είναι εύκολο να βλέπεις παιδιά και οικογένειες σε εξαθλίωση, αλλά και περιστατικά με νεκρούς. « Έφευγα από την Ειδομένη αρκετές φόρες και έκλαιγα» αναφέρει ο κ. Ρεπανάς, συνεχίζοντας πως «στην κάλυψη του προσφυγικού έβλεπα τον εαυτό μου, τον έβαζα στη θέση τους, ξέρω ότι πολύ εύκολα μπορεί να βρεθώ και εγώ στην ίδια κατάσταση».
