Ένας Οδικός Χάρτης για τον Ανταγωνισμό και την Απανθρακοποίηση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει ένα τολμηρό βήμα προς τη βιομηχανική της μετάβαση με την ανακοίνωση της Συμφωνίας για την Καθαρή Βιομηχανία (Clean Industrial Deal). Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη στρατηγική που συνδυάζει την ανταγωνιστικότητα και την απανθρακοποίηση, στοχεύοντας στην ενίσχυση της οικονομικής ανθεκτικότητας της Ευρώπης, την προστασία των θέσεων εργασίας και την καθιέρωσή της ως ηγέτιδας δύναμης στην πράσινη βιομηχανική επανάσταση.
Η Στρατηγική της ΕΕ για μια Καθαρή και Ανταγωνιστική Βιομηχανία
Η Ευρώπη βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα πολλαπλές προκλήσεις: την κλιματική κρίση, την παγκόσμια τεχνολογική κούρσα και την αύξηση του ενεργειακού κόστους. Το Clean Industrial Deal έρχεται να απαντήσει σε αυτές τις προκλήσεις, προτείνοντας μια σαφή στρατηγική που θα επιτρέψει στις βιομηχανίες να καινοτομήσουν, να μειώσουν τις εκπομπές τους και να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Στον πυρήνα της Συμφωνίας βρίσκονται δύο βασικοί τομείς:
- Οι ενεργοβόρες βιομηχανίες, που χρειάζονται άμεση στήριξη για να μειώσουν τις εκπομπές τους, να στραφούν στην ηλεκτροκίνηση και να αντιμετωπίσουν το υψηλό κόστος ενέργειας.
- Ο τομέας των καθαρών τεχνολογιών, που αποτελεί τη βάση για τη βιομηχανική μετάβαση, τη δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας.
Προσιτή Ενέργεια: Το Βασικό Θεμέλιο της Μετάβασης
Ένα από τα βασικά ζητήματα που αναδεικνύει η νέα στρατηγική είναι η ανάγκη για φθηνή και σταθερή ενέργεια. Η Ευρώπη εξακολουθεί να εξαρτάται από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα, γεγονός που αυξάνει το κόστος και την αβεβαιότητα. Το Σχέδιο Δράσης για Προσιτή Ενέργεια, που υιοθετήθηκε στο πλαίσιο της Συμφωνίας, περιλαμβάνει:
- Επιτάχυνση της παραγωγής καθαρής ενέργειας στην Ευρώπη.
- Ενίσχυση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων μεταξύ των κρατών-μελών, ώστε να βελτιωθεί η ευστάθεια του ενεργειακού δικτύου.
- Μείωση της φορολογίας στην ηλεκτρική ενέργεια για τις επιχειρήσεις, προκειμένου να διευκολυνθεί η μετάβασή τους στην καθαρή βιομηχανία.
Ηγετικές Αγορές για την Πράσινη Βιομηχανία
Για να διασφαλιστεί ότι οι επιχειρήσεις θα επενδύσουν στις νέες τεχνολογίες, η ΕΕ προωθεί τη δημιουργία “ηγετικών αγορών” για τα προϊόντα χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Αυτό περιλαμβάνει:
- Κριτήρια βιωσιμότητας στις δημόσιες συμβάσεις, ώστε τα κράτη-μέλη να δίνουν προτεραιότητα σε ευρωπαϊκά προϊόντα χαμηλών εκπομπών.
- Προγράμματα στήριξης για τη χρήση υδρογόνου, που μπορεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην απολιγνιτοποίηση της βαριάς βιομηχανίας.
- Σήμανση προϊόντων με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα, ξεκινώντας από τον κλάδο του χάλυβα και του τσιμέντου, ώστε να ενισχυθεί η διαφάνεια για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές.
Χρηματοδότηση: Το Κλειδί για την Επιτυχία
Η μετάβαση σε μια καθαρή βιομηχανία απαιτεί τεράστιες επενδύσεις. Το νέο σχέδιο της ΕΕ προβλέπει:
- 100 δισεκατομμύρια ευρώ σε ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις μέσω της Τράπεζας Αποβιομηχάνισης.
- Ενίσχυση του Ταμείου Καινοτομίας για τη στήριξη της ανάπτυξης καθαρών τεχνολογιών.
- Απλοποίηση των κανόνων για κρατικές ενισχύσεις, ώστε να μπορούν οι κυβερνήσεις να υποστηρίζουν στρατηγικές επενδύσεις χωρίς χρονοβόρες εγκρίσεις.
Η Κυκλική Οικονομία ως Πυλώνας της Νέας Βιομηχανικής Πολιτικής
Η βιώσιμη ανάπτυξη δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την προώθηση της κυκλικής οικονομίας. Η ΕΕ δεσμεύεται να αυξήσει τη χρήση ανακυκλωμένων πρώτων υλών από 11,8% σήμερα σε 24% έως το 2030. Βασικά μέτρα περιλαμβάνουν:
- Νέο Σχέδιο Κυκλικής Οικονομίας που θα διευκολύνει την ελεύθερη διακίνηση δευτερογενών υλικών στην ΕΕ.
- Ειδικά μέτρα για την ανακύκλωση κρίσιμων πρώτων υλών, όπως οι σπάνιες γαίες και το λίθιο, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από τρίτες χώρες.
- Ψηφιοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης για έργα που αφορούν τη διαχείριση αποβλήτων και την παραγωγή δευτερογενών υλικών.
Η Παγκόσμια Διάσταση της Καθαρής Βιομηχανικής Συμφωνίας
Η Ευρώπη δεν μπορεί να προχωρήσει μόνη της. Η Συμφωνία περιλαμβάνει μέτρα για την προώθηση της παγκόσμιας συνεργασίας, όπως:
- Καθαρές Εμπορικές Συμφωνίες, που θα επιτρέψουν την εξασφάλιση πρώτων υλών και πρόσβαση σε νέες αγορές.
- Βελτίωση του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM), ώστε να αποτραπεί η “διαρροή άνθρακα” από χώρες με χαμηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα.
- Ενίσχυση των αμυντικών εμπορικών εργαλείων για την προστασία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας από αθέμιτο ανταγωνισμό.
Ένα Νέο Μέλλον για την Ευρωπαϊκή Βιομηχανία
Το Clean Industrial Deal δεν είναι απλώς ένα σύνολο πολιτικών – είναι ένας οδικός χάρτης για την αναγέννηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Στοχεύει στη δημιουργία μιας Ευρώπης που δεν εξαρτάται από τρίτες χώρες για την ενέργεια και τις πρώτες ύλες, που καινοτομεί και επενδύει στις καθαρές τεχνολογίες και που διατηρεί την κοινωνική συνοχή, προσφέροντας ποιοτικές θέσεις εργασίας.
Σε μια εποχή όπου οι παγκόσμιες ισορροπίες αλλάζουν, η ΕΕ επιχειρεί να ηγηθεί της πράσινης βιομηχανικής επανάστασης. Αν η Συμφωνία εφαρμοστεί σωστά, μπορεί να αποτελέσει το θεμέλιο μιας ανθεκτικής, καινοτόμου και περιβαλλοντικά υπεύθυνης Ευρώπης.
Σωκράτης Μουτίδης – www.xronos-kozanis.gr
