Συνεργασία Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και Πανεπιστημίου
Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και το Πανεπιστήμιο προχώρησαν σε μια σημαντική συνεργασία με στόχο την προστασία και αειφόρο ανάπτυξη της λίμνης Πολυφύτου. Με προγραμματική σύμβαση ύψους 56.000 ευρώ, οι δύο φορείς δεσμεύτηκαν να υλοποιήσουν μια ειδική επιστημονική έρευνα που επικεντρώνεται στη διερεύνηση της δυναμικής των ιχθυοπληθυσμών, τον εντοπισμό παθογόνων μικροοργανισμών και τη μελέτη της δυνατότητας εμπλουτισμού της λίμνης με είδη υψηλής εμπορικής αξίας.
Η λίμνη Πολυφύτου, που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1970 από τα νερά του ποταμού Αλιάκμονα, αποτελεί σημαντικό οικοσύστημα και πηγή εισοδήματος για τους τοπικούς αλιείς. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η παρουσία παρασίτων όπως το Aphanomyces astaci, που προκαλεί την ασθένεια της πανώλης στην καραβίδα, έχει οδηγήσει σε σημαντικές μειώσεις στους πληθυσμούς της. Επιπλέον, οι επαγγελματίες αλιείς αναφέρουν ανησυχητική πτώση και σε άλλους πληθυσμούς ψαριών υψηλής εμπορικής αξίας, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για μια πιο στοχευμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη διαχείριση της λίμνης.
Η προγραμματική σύμβαση προβλέπει μια σειρά από δράσεις που στοχεύουν στη βελτίωση της κατάστασης. Η συλλογή ιστορικών στοιχείων και η καταγραφή των απόψεων των τοπικών αλιέων μέσω ερωτηματολογίων αποτελούν το πρώτο βήμα για την κατανόηση των μεταβολών στους ιχθυοπληθυσμούς. Παράλληλα, θα πραγματοποιηθούν εκτεταμένες δειγματοληψίες για τη μέτρηση φυσικοχημικών παραμέτρων του νερού, όπως το οξυγόνο, το pH και η θερμοκρασία, με στόχο την αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων. Ειδικές αναλύσεις θα γίνουν επίσης για την ταυτοποίηση παθογόνων οργανισμών που ενδέχεται να επηρεάζουν αρνητικά τόσο την υγεία των ψαριών όσο και των ανθρώπων που καταναλώνουν προϊόντα από τη λίμνη.
Η έρευνα θα επικεντρωθεί και στην αξιολόγηση της δυνατότητας εμπλουτισμού της λίμνης με είδη ψαριών υψηλής εμπορικής αξίας, όπως το γριβάδι και η πέστροφα, χωρίς να διαταραχθεί η οικολογική ισορροπία. Για τον σκοπό αυτό, οι επιστήμονες θα μελετήσουν περιπτώσεις εμπλουτισμού από άλλες περιοχές και θα εξετάσουν τη συμβατότητα των νέων ειδών με το υδάτινο οικοσύστημα της λίμνης Πολυφύτου. Στόχος είναι να αυξηθούν τα εισοδήματα των τοπικών αλιέων και να αναπτυχθεί περαιτέρω ο αλιευτικός κλάδος της περιοχής, πάντα με σεβασμό στη βιοποικιλότητα και τις τοπικές οικολογικές ισορροπίες.
Η χρηματοδότηση του προγράμματος προέρχεται από τις πιστώσεις του Προγράμματος Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ) του 2025 και θα καταβληθεί σε τέσσερις δόσεις ανάλογα με την παράδοση των παραδοτέων. Τα παραδοτέα περιλαμβάνουν τεχνικές εκθέσεις για τα αποτελέσματα των δειγματοληψιών, αναλύσεις για την παρουσία παθογόνων και προτάσεις για την αειφόρο διαχείριση των ιχθυοπληθυσμών. Η περιφέρεια και το πανεπιστήμιο έχουν ορίσει ειδική Επιτροπή Παρακολούθησης για να διασφαλίσουν την ορθή εκτέλεση της σύμβασης και τη διαφάνεια στη διαχείριση των πόρων.
Η επιτυχία της προγραμματικής σύμβασης θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την αποτελεσματικότητα των μέτρων που θα ληφθούν για την προστασία της βιοποικιλότητας και την πρόληψη της εξάπλωσης των παθογόνων. Η λίμνη Πολυφύτου, με την πλούσια πανίδα και χλωρίδα της, αποτελεί κρίσιμο φυσικό πόρο για την περιοχή και η διατήρησή της είναι ζωτικής σημασίας τόσο για το οικοσύστημα όσο και για την τοπική οικονομία. Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για την επιτυχία της πρωτοβουλίας αυτής, καθώς τα αποτελέσματα των ερευνών θα πρέπει να μεταφραστούν σε εφαρμόσιμες και βιώσιμες πολιτικές.
Με την υποστήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης και την επιστημονική καθοδήγηση του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, η προγραμματική αυτή σύμβαση δείχνει τον δρόμο για την αειφόρο διαχείριση των υδάτινων πόρων της περιοχής. Η αποτελεσματική εφαρμογή της θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για τη διαχείριση άλλων λιμναίων οικοσυστημάτων στην Ελλάδα, συνδυάζοντας την προστασία του περιβάλλοντος με την οικονομική ανάπτυξη και τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών.
Σωκράτης Μουτίδης – www.xronos-kozanis.gr
