Τις προηγούμενες δεκαετίες, και κυρίως από το ’80 και μετά, ζήσαμε σε μια σχετική σταθερότητα. Το σημαντικότερο, όμως, ζήσαμε θεωρώντας ότι οι εθνικοί και υπερεθνικοί θεσμοί είναι στιβαροί και τα πρόσωπα που τους υπηρετούν δίνουν κύρους. Πορευτήκαμε, πιστεύοντας ότι κακές στιγμές είναι πίσω και τα παθήματα έχουν γίνει μαθήματα που θα μας οδηγήσουν με ασφάλεια στο μέλλον.
Το τελευταίο διάστημα όλα αυτά και πάλι αλλάζουν. Στις θέσεις των αρχηγών των κρατών βρίσκονται επικίνδυνοι τύποι, που δεν το ‘χουν σε τίποτα να πατήσουν το περιβόητο κουμπί της ψυχροπολεμικής περιόδου. Άνθρωποι με ναρκισσιστική διαταραχή και παραισθήσεις μεγαλείου που στέλνουν πυραύλους στις γειτονικές χώρες (βλ. Νετανιάχου) ή κατεβάζουν την Εθνοφρουρά μέσα στο Λος Άντζελες (βλ. Τραμπ).
Το σίγουρο είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια ακόμα κρίση και όλα τα σενάρια είναι πλέον πιθανά. Ένα από τα χειρότερα, όμως, είναι η περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση μεγάλων μαζών των πληττόμενων κοινωνιών, όπως π.χ. της Ιρανικής, που θα συσπειρωθούν γύρω από το καθεστώς ή όποια ιδέα εθνικοαπελευθερωτική ή θρησκευτική που μπορεί να δώσει νόημα σε μια ζωή δίχως μέλλον. Αυτή είναι μια εξέλιξη που μόνο νέα δεινά μπορεί να φέρει.