Διάβαζα προχθές το newsletter του Jeppe Klitgaard Stricker, που συνήθως γράφει για θέματα σχετικά με το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης, σχετικά με την κρίση της συνθετικής γνώσης.
Γράφει, λοιπόν, ότι η ανώτατη εκπαίδευση βρίσκεται στο επίκεντρο μιας αργής, αλλά επώδυνης κρίσης. Κι αυτό δεν έχει να κάνει με τα ζητήματα παραπληροφόρησης, αλλά με κάτι που μπορεί να αποδειχθεί εξίσου διαβρωτικό: μια κρίση συνθετικής γνώσης, μια επιστημονική ρύπανση, όπου τα ίδια τα θεμέλια αυτού που θεωρούμε γνώση, αξία γνώσης και αλήθεια διαβρώνονται.
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν είναι η ύπαρξη περιεχομένου που παράγεται από τεχνητή νοημοσύνη. Το ζήτημα είναι ότι αυτό το περιεχόμενο μοιάζει ολοένα και περισσότερο με γνώση, παρακάμπτοντας τους μηχανισμούς που δίνουν στη γνώση τη νομιμότητά της. Οι παραδοσιακοί έλεγχοι όπως η αξιολόγηση από ομότιμους, ο ακαδημαϊκός διάλογος και η διαφάνεια στη μεθοδολογία διαλύονται σε ένα περιβάλλον όπου η αξιοπιστία διαμορφώνεται λιγότερο από την εμπειρογνωμοσύνη και περισσότερο από τη γλωσσική πειθώ. Έτσι, εάν ένας ισχυρισμός διατυπώνεται καλά, έχει σαφή δομή και παραδίδεται με αυτοπεποίθηση, γίνεται όλο και πιο αποδεκτός ως γνώση ή αλήθεια, ανεξάρτητα από το αν διαθέτει κάποια επιστημονική βαρύτητα.
Τα παραπάνω δεν αφορούν μόνο στη χρήση του ChatGPT από τους φοιτητές, αλλά κυρίως το πώς ολόκληροι θεσμοί, όπως τα πανεπιστήμια, οι εκδότες και οι φορείς χάραξης πολιτικής, αρχίζουν να βασίζονται σε συνθέσεις που παράγονται από τεχνητή νοημοσύνη και θολώνουν τα όρια μεταξύ ανθρώπινης κατανόησης και στατιστικής πιθανότητας.
Τι θα συμβεί όταν εκείνοι που είναι υπεύθυνοι για τη δημιουργία γνώσης δεν μπορούν πλέον να είναι σίγουροι για την προέλευσή της ή για το αν δημιουργήθηκε μέσω της διανοητικής προσπάθειας που κάποτε καθόριζε την ακαδημαϊκή έρευνα;
Πρόκειται αναμφίβολα για ένα εφιαλτικό σενάριο.
