Αυτή είναι η μεγαλύτερη τιμωρία. Να κοιτάζεις πίσω σου και να βλέπεις σκιές. Σκιές που γίνονται θηριώδεις και σε πνίγουν. Να βλέπεις το διπλανό σου και να αναρωτιέσαι τι κρύβει στο σάκο του. Να αναρωτιέσαι που θα είναι το επόμενο χτύπημα.
Το 2001, όταν έγινε το χτύπημα στους δίδυμους πύργους και αλώθηκε η πόλις, έγινε κατανοητό αμέσως ότι κάτι άλλαξε. Ο περίφημος war on terrorism (πόλεμος εναντίον της τρομοκρατίας) έγινε το βασικό σύνθημα με το οποίο πολιτεύθηκαν και χάραξαν τις διπλωματικές τους σχέσεις έκτοτε οι Η.Π.Α.
Ακολούθησαν επιθέσεις στην Ευρώπη και εμπεδώθηκε η υποψία ότι ο πόλεμος θα διεξάγεται πλέον με άλλα μέσα και πάντως όχι όπως τον ξέραμε.
Η μεγαλύτερη τιμωρία, λοιπόν, σήμερα για την Ευρώπη δεν είναι η οικονομική κρίση. Είναι η ανασφάλεια και η αίσθηση ότι αποτυγχάνει ότι με κόπο χτίστηκε. Κι αυτό δεν είναι τόσο το υψηλό βιοτικό επίπεδο, όσο (και κυρίως) οι κατακτήσεις σε επίπεδο ατομικών δικαιωμάτων.
Η σιγουριά και η ηρεμία που προσφέρει ένας ωραίος περίπατος δίπλα στο Σηκουάνα, τα χωρίς διαβατήρια roadtrips σε όλη την Κεντρική Ευρώπη, τα ανοιχτά πανεπιστήμια και οι βιβλιοθήκες, οι μπυραρίες στη Γκραντ Πλας, κι όλα όσα είναι για μας η Ευρώπη. Αυτά θα μας λείψουν.
Ιωάννα Κωσταρέλλα
