Αποκωδικοποιώντας τις προθέσεις της νέας ΝΔ
Τον Απρίλιο του όχι και τόσο μακρινού 2021 ο Γιώργος Αλογοσκούφης -πρώην υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών- δημοσιεύει στο τεύχος 158 του Ελληνικού Παρατηρητηρίου του London School of Economics το άρθρο του με τίτλο «Οι ιστορικοί κύκλοι της ελληνικής οικονομίας από το 1821 έως σήμερα». Σε αυτό ο υπουργός, που ταύτισε την πορεία του με την έκφραση “η ελληνική οικονομία είναι θωρακισμένη“, διακρίνει τρεις διακριτούς ιστορικούς κύκλους στην ελληνική οικονομία:
- Συγκρότησης και θεμελίωσης του Έθνους-Κράτους (1833-1898).
- Εθνικής επέκτασης και ενοποίησης (1899-1940).
- Οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης (1950-2020).
Δύο σχεδόν χρόνια μετά, από το βήμα της βουλής, την ημέρα των προγραμματικών δηλώσεων της νέας του κυβέρνησης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κρατώντας τον πυρήνα της ανάλυσης του Γιώργου Αλογοσκούφη, την αναπλαισιώνει μέσα από το πρίσμα της επίδρασης του εκσυγχρονισμού στην διαμόρφωση των κυρίαρχων ιδεών του κάθε επόμενου κύκλου. Διακρίνει λοιπόν με τη σειρά του α) την περίοδο του αστικού εκσυγχρονισμού με εκφραστή τον Ελευθέριο Βενιζέλο, β) την περίοδο του ανορθωτικού εκσυγχρονισμού που συνειδητά δεν συνδέεται με κάποια ηγετική φυσιογνωμία και γ) την περίοδο του πολιτικού εκσυγχρονισμού με κύριους εκφραστές τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Κώστα Σημίτη. Ως επόμενο σημείο καμπής σε αυτή την πορεία ο Κυριάκος Μητσοτάκης βλέπει το δικό του εκσυγχρονιστικό πρόταγμα του πολυεπίπεδου εκσυγχρονισμού. Κατά την οπτική του, κάθε νέος ιστορικός κύκλος καθορίζεται και διέπεται κοινωνικά και πολιτικά από το εκσυγχρονιστικό πρόταγμα που κυριαρχεί στην έναρξη του.
Ποιο είναι όμως το πολιτικό πλαίσιο του πολυεπίπεδου εκσυγχρονισμού που θέλει να διαμορφώσει η νέα ΝΔ;
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα μπορεί να προκύψει μέσα από την ομιλία του υπουργού Επικρατείας κ. Μάκη Βορίδη κατά την ίδια συνεδρίαση της Βουλής. Στην κορύφωση της ομιλίας του αναφέρει:
Αν αναρωτιέστε γιατί η Νέα Δημοκρατία είναι η ηγέτιδα δύναμη, η απάντηση βρίσκεται στην σύζευξη των δύο εννοιών, Έθνος και Ελευθερία, έννοιες που μας οδηγούν στην επόμενη φάση της διαλεκτικής μας πορείας.
Συνδέοντας με ένα νήμα όλες τις παραπάνω ιδέες σκιαγραφείται το επίδοξο σχέδιο για τον νέο ιστορικό κύκλο. Κύκλος που θα καθορίζεται από την επικράτηση των φιλελεύθερων ιδεών, πλαισιωμένων από ισχυρά στοιχεία ενός μετριοπαθούς κεντρώου εκσυγχρονισμού και επιλεκτική εφαρμογή νέο-συντηρητικών πολιτικών. Για την επίτευξη του ανωτέρω σχεδιασμού η Νέα Δημοκρατία εντείνει την διαδικασία πλήρους ενσωμάτωσης του κεντρώου χώρου περιορίζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ σε δύναμη που θα επιδιώκει απλά ευνοϊκότερους συσχετισμούς και το ΠΑΣΟΚ σε κόμμα ιστορικής ανάμνησης. Ταυτόχρονα, ακολουθώντας τις διεθνείς τάσεις θα αναδείξει εμμέσως σε πόλο πίεσης τις ακραία συντηρητικές και δεξιές δυνάμεις με στόχο διττό:
Να επιτύχει δηλαδή, τόσο την στοχευμένη νομιμοποίηση εφαρμογής περιοριστικών πολιτικών αξιοποιώντας τις ακραίες δυνάμεις ως πόλο πίεσης, αλλά και να αναδειχθεί ως το κύριο και μοναδικό ανάχωμα απέναντι στην ενίσχυση της ακροδεξιάς υπερασπιζόμενος τον ορθό λόγο.
Οι σχεδιασμοί αυτοί δεν προέκυψαν τώρα, αλλά είναι το αποτέλεσμα μεθοδικών διεργασιών που συντελούνται στο χώρο της πάλαι ποτέ δεξιάς επί μια δεκαετία. Η αδυναμία των προοδευτικών πολιτικών σχηματισμών να αντιληφθούν και να αντιπαλέψουν αυτούς του σχεδιασμούς, η απομάκρυνση τους από τον κοινό νου και η αυτοπαγίδευση τους σε θεωρητικά αντιθετικά σχήματα που δεν απευθύνονται στην πλειοψηφία του ελληνικού λαού, έχουν καταστήσει τα παραπάνω ως το πιθανότερο μέλλον.
Ο,τι όμως είναι πιθανό δεν σημαίνει πως είναι και δεδομένο. Σε ένα διαφαινόμενο μέλλον που ρέπει εγγενώς προς τον συντηρητισμό, θα πρέπει να αναγνωστεί προσεκτικά η ισχύουσα πραγματικότητα πριν προταθεί η όποια εναλλακτική. Μια εναλλακτική που είναι αναγκαία για την πολιτική και κοινωνική ισορροπία στη χώρα και την Ευρωπαϊκή ήπειρο. Γιατί όπως είπε και o Αμερικανός ιστορικός Ηοward Zinn ” δεν μπορείς να παραμείνεις ουδέτερος επάνω σε ένα τρένο που κινείται”.
Το σύνολο της εργασίας που παρουσιάστηκε από τον Γιώργο Αλογοσκούφη βρίσκεται στον σύνδεσμο Historical Cycles of the Greek Economy: From 1821 to the Present.
